مقدمه بر مطالعه طب تجربی

مقدمه بر مطالعۀ طب تجربی (Introduction a l\'etude de la medecine experimentale)
(یا: مدخل طب تجربی) کتابی در فلسفۀ علم، از کلود برنار، منتشر شده به فرانسوی در ۱۸۶۵. این اثر در واقع، با سازگاری آموزه‌ها و توجیه روش‌ها و آشکارکردن واقعیت فلسفی یافته‌ها، پاسخگویی به انتظارات اهل فن از زمان بقراط تاکنون است. برنار که همواره دل‌مشغول روش‌‌شناسی بود، به عمل طبابت، که فن شمرده می‌شد و به‌تدریج به‌سوی علم شدن پیش می‌رفت، پایگاهی منسجم بخشید و اقتضاهای تجربی آن را توجیه و مرزهایش را مشخص کرد. از این اثر برنار به بعد است که می‌توان از طب تجربی سخن گفت، اگرچه کتاب از محدوۀ این رشته فراتر رفته و یافته‌های مؤلف آن در همۀ عرصه‌های پژوهش علمی معتبر است. علم تجربی امروزه همان‌گونه است که برنار توصیف کرده است. این اثر بر تأیید حاکمیت عقل و امور واقع، و جانشین شدن معیار علمی بر حاکمیت شخصی اندیشه‌هایی دکارتی، استوار است و از این نظر، همچنین به‌معنای دیالکتیکی، اثری انقلابی است. برنار در این اثر اساساً لاادری و به‌لحاظ علمی ماده‌گرا و عقل‌گراست. پایان کتاب نیز دربارۀ مطالعۀ همۀ دشواری‌هایِ حاصل از عملی‌کردنِ روش تجربی است. مقدمه بر مطالعۀ طب تجربی از آثار مهم نیمۀ دوم قرن ۱۹ است و به‌سبب ستایش آن از قدرت انسان، خوش‌بینی‌اش، و نیز توجهی که به سرنوشت انسان دارد، ستوده شده است.