مقصوره

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مَقْصورِه

مقصوره چوبي و متحرک مسجد قيروان

در معماری مسجد، محوطه‌ای در بخش جلویی شبستان اصلی، نزدیک محراب و در محل صفوف اولیۀ نماز جماعت، که با نرده یا دیواره‌های کوتاه و گاه مشبک، از بقیۀ فضای شبستان مجزا می‌شود، و بدین‌سان چند صف اولی را از صفوف بعدی جدا می‌سازد. مَقصوره در مسجد پیامبر (ص) وجود نداشت، و نخستین مساجد اصیل نیز، به اقتضای روح مردمی و غیرطبقاتی عبادت اجتماعی در اسلام، فاقد چنین فضای ویژه‌ای بودند. اما از زمان معاویه، ساخت آن به‌منزلۀ بدعتی در طرح مساجد آغاز شد، تا حافظ جان خلیفه و بزرگان کشور باشد؛ از آن پس ساخت مقصوره در برخی مساجد ادامه یافت. در برخی منابع، به فضایی اطلاق‌شده است که محراب در آن قرار می‌گیرد.