ملا
مُلّا
واژۀ برگرفته از کلمۀ مولای عربی که ایرانیان آن را ساختهاند و در زبان عربی بهکار نرفته است. مولی به معنی سرور و آقا و خداوندگار است. کلمه مولانا نیز به معنی سرور ماست. ملّا در زبان فارسی به معانی مختلف بهکار رفته است: ۱. استاد و معلم خواه مرد باشد، خواه زن، بهویژه به معنی معلم مکتبخانه؛ ۲. فرد عالم و درسخوانده و تحصیل کرده، عوام هرکس را که سواد خواندن و نوشتن داشته باشد، ملا میخواندند؛ ۳. لقب علمای دین و روحانیان که بهویژه علم فقه و اصول خواندهاند، روحانیان یهودی و زردشتی را نیز در ایران ملا میگویند، مثل ملا فیروز و ملا حزقیل؛ این لقب گاهی اسم اشهر برخی از بزرگان شده و آنها با این لقب مشهور شدهاند، مانند ملاصدرا. در دوره صفویه منصب ملاباشی یا ملا باشیگری به وجود آمد. در آغاز به معلم عربی سلاطین و شاهزادگان ملاباشی اطلاق میشد و کمکم این عنوان خاص برجستهترین ملایان و اعلم و افضل ایشان شد.