ملا عبدالکریم گزی
| ملا عبدالکریم گزی | |
|---|---|
| زادروز |
روستای گز بُرخوار از توابع اصفهان ح1260ق |
| درگذشت | 1339ق |
| ملیت | ایرانی |
| نام‌های دیگر | معروف به آخوند گزی |
| تحصیلات و محل تحصیل | اخذ درجۀ اجتهاد |
| شغل و تخصص اصلی | عالم شیعه در قرن 13 و 14ق |
| شغل و تخصص های دیگر | روحانی و فقیه معروف اصفهان |
| لقب | متخلص به مهدوی |
| آثار | تذکرة القبور؛ رسالۀ اصول دین؛ رساله صیغ العقود؛ رسالۀ الاذن؛ دیوان اشعار و مثنویات |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
| خویشاوندان سرشناس | ملا مهدی گزی برخواری (پدر) |
ملا عبدالکریم گزی (ح1260- 1339ق)
(معروف به آخوند گزی، و متخلص به مهدوی) از عالمان شیعه در قرن 13 و 14ق. او از روحانیون و فقهای معروف اصفهان، و فرزند ملا مهدی گزی برخواری بوده است.
ملا عبدالکریم در روستای گز بُرخوار از توابع اصفهان متولد شد. تحصیلات اولیه اش را نزد پدر و نیز دایی اش، ملا محمدباقر گزی معروف به ابوالفقرا (متوفی ۱۲۸۶ق) طی کرد.
از دیگر اساتید او بودند: محمدحسن نجفی، میر محمدصادق کتابفروش، میرزا ابوالمعالی کلباسی، و محمدباقر نجفی مسجدشاهی.
ملا عبدالکریم برای ادامۀ تحصیلات راهی عتبات عالیات شد و در حوزۀ علمیۀ نجف از محضر آخوند خراسانی، سید حسین کوه‌کمری، میرزا حسین خلیلی و میرزا حبیب‌الله رشتی بهره مند شد.
در ۱۲۹۸ق، در ۳۸ سالگی موفق به اخذ درجۀ اجتهاد شد و در همان سال به زادگاهش اصفهان بازگشت. آخوند گزی پس از بازگشت به اصفهان، در مدرسۀ نیم‌آورد اصفهان ساکن شد. او شب‌ها در این مدرسه نماز جماعت برگزار می کرد. او در ده سال آخر عمرش، مرجع تمام مرافعات و حکومات شرعیه اصفهان و توابع آن بود. رفتارهای مناسب اش با طرفین دعوا و رعایت عدالت بین دو طرف، باعث شده بود به «اداره عدلیه سیار» معروف شود.
تذکرة القبور از جمله معروف ترین تألیفات اوست در شرح حال قریب صد نفر از علما، عرفا و بزرگانی که در شهر اصفهان و توابع آن مدفون‌اند. از دیگر آثارش است: رسالۀ اصول دین؛ رساله صیغ العقود؛ رسالۀ الاذن، در خصوص معنی اذان، اقسام و احکام آن؛ مسألة اجزاء غسل الجنابة عن الوضوء که رسالۀ کوتاهی است در مسأله کفایت غسل جنابت از وضو؛ الخیارات، رسالۀ کوتاهی در بحث خیارات بیع؛ و دیوان اشعار و مثنویات، با تخلص «مهدوی» که در ضمیمۀ کتاب تذکرة القبور به چاپ رسیده است.
آیت الله عبدالکریم گزی، در ۱۳ ذی‌الحجه ۱۳۳۹ق در ۷۹ سالگی بر اثر بیماری درگذشت و در بقعۀ تکیه کازرونی در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.