دیویی، ملویل (۱۸۵۱ـ۱۹۳۱)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از ملویل دیویی)

دیویی، مِلْویل (۱۸۵۱ـ۱۹۳۱)(Dewey, Melvile)

کتابدار امریکایی و مبتکر نظام رده‌بندی دهدهی، زادۀ آدامز سنتر نیویورک. پس از تحصیلات متوسطه مدتی تدریس کرد. در ۱۸۷۰ وارد کالِج اَمهِرِست و در ۱۸۷۴ از آن‌جا فارغ‌التحصیل شد. در اواخر تحصیل و پس از آن، با سمت کمک‌کتابدار و سپس، کتابدار در کتابخانۀ آن مؤسسه مشغول به‌کار شد. از همان آغاز کارش دریافت که مشکلات نظام ذخیره و بازیابی کتاب‌ها در قفسه‌های کتابخانه‌ها موجب اتلاف وقت، بودجه و کندی کار می‌شود؛ پس به مطالعۀ جدّی برای رفع این نقیصه پرداخت و طرحی نو برای رده‌بندی کتاب‌ها، با کاربرد جهانی، ارائه کرد. در ابتدا، طرح او در کتابخانۀ امهرست اجرا شد و ویراست اول طرح او با عنوان «طرح رده‌بندی و نمایۀ موضوعی برای فهرست‌نویسی و تنظیم کتاب‌ها و جزوات در کتابخانه» در ۱۸۷۶، در ۴۴ صفحه، منتشر شد. این نظام، که به نظام طبقه‌بندی دهدهی دیویی مشهور است، خیلی زود در همۀ کشورهای انگلیسی‌زبان با اقبال روبه‌رو شد. در این نظام، اعداد از ۰۰۰ تا ۹۹۹ حوزه‌های اصلی دانش بشری را مشخص می‌کنند و بعد برای تقسیم‌بندی این حوزه‌ها به موضوعات خاص‌تر طبق نظام‌ دهدهی عمل می‌شود. دیویی در ۱۸۷۷ به بوستون آمد و با همراهی ر. ر. بوکر و فردریک لِی پولد نشریۀ لایبِررِی جورنال را منتشر کرد که نخستین نشریۀ تخصصی کتابداری در دنیا بود. او همچنین، یکی از بنیانگذاران انجمن کتابداران امریکا بود. در ۱۸۸۳ به سِمت کتابدار در کالج کلمبیا، در شهر نیویورک مشغول به‌کار شد و با تلاش فراوان نخستین مدرسۀ کتابداری را در آن‌جا تأسیس کرد و به آموزش و تربیت کتابداران در سطح دانشگاهی پرداخت. دیویی پس از استعفا از کالج کلمبیا به آلبانی نیویورک رفت و مدرسۀ کتابداری را نیز با خود به این شهر منتقل کرد و نیز سرپرست کتابخانۀ ایالتی نیویورک شد. شاگردان دیویی، به پیروی از او، در چند شهر و ایالت دیگر مدارس کتابداری تأسیس کردند. دیویی به مدیریت مدرسۀ اقتصاد کتابخانه، نخستین مؤسسه برای تربیت کتابدار، منصوب شد. مؤسس لایبرری ژورنال و لایبرری نتس نیز بود. دیویی، همچنین در چند دوره به ریاست انجمن کتابداران امریکا انتخاب شد و رهبری حرفۀ کتابداری در امریکا را به‌دست گرفت. او در ۱۹۰۶ از کار کناره گرفت و به لیک پلاسید نقل مکان کرد. دیویی در ۲۶ دسامبر ۱۹۳۱ به‌علت خون‌ریزی مغزی درگذشت. او، در زمان حیاتش، دوازده ویرایش از رده‌بندی خود منتشر کرد. ویرایش بیستم آن در ۱۹۸۹ چاپ شد که متداول‌ترین نظام رده‌بندی کتابخانه‌ای در جهان است. از دیویی، به غیر از طرح نظام رد‌ه‌بندی و مقالات فراوان، دو اثر مهم دیگر نیز باقی مانده است: قواعد فهرست‌های رده‌ای و مؤلف مورد استفاده در کتابخانۀ کالج کلمبیا (۱۸۸۸) و قواعد فهرست برگه‌ای مدرسۀ کتابداری (۱۸۸۹). گادفری دیویی، تنها فرزند او نیز از دیگر کتابداران مشهور امریکایی است. نیز← رده‌بندی دهدهی