منهاج الوصول الی علم الاصول

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مِنْهاجُ‌الوصولِ اِلی علمِ‌الاصول
تألیف عبدالله بیضاوی، کتابی به عربی، در علم اصول فقه. اثری بسیار مختصر در بیست ورق رحلی، مشتمل بر یک مقدمه و هشت کتاب (باب). مؤلف معتقد بود که این اثر را براساس قواعد شرع و عقل، هردو، تحریر کرده است؛ از این‌رو جامع آن دو و واسط میان فروع و اصول است. جمال‌الدین عبدالرحیم اسنوی، از شارحان این اثر، بر آن بود که به منهاج به‌سبب حجم اندک آن توجه شده است، ورنه نقائص بسیار دارد. به گمان او بسیاری از پرسش‌ها در این کتاب بدون پاسخ مانده و برخی نقل‌های (احادیث) آن نادرست است. مذهب اصولی شافعی را نیز تبیین نکرده است. هم‌او گوید، منهاج‌الوصول، تلخیص ‌الحاصل ارموی است؛ همان‌گونه که الحاصل، برگرفته از المحصول فخر رازی است و المحصول نیز به نوبۀ خود با استمداد از المستصفی غزالی و المعتمد ابوالحسن بصری پدیدآمده است. شروح بسیار بر منهاج‌الوصول نوشته‌اند؛ مانند نهایةالسؤال، اثر جمال‌الدین اسنوی و السراج الوهاج اثر فخرالدین احمد جابردی. برخی چون شیخ شمس‌الدین عبدالرحیم عراقی آن را به نظم درآوردند. در شیعه، محقق دوانی، آن را شرح کرده است. در حنبلیه عبدالرحمان بن جوزی، کتابی به‌همین نام و با همین موضوع دارد. منهاج‌الوصول به‌چاپ رسیده است (قاهره، ۱۳۲۶ق).