مهستی گنجوی
مَهْسَتی گَنجَوی (نیمۀ دوم قرن ۵ و نیمۀ اول قرن ۶ق)
(یا: مَهْسَتی خجندی) بانوی شاعر ایرانی. زندگانی وی با افسانه آمیخته است. به نیشابور، خجند، قراباغ، زنجان و بلخ، و مرو سفر کرده بود و در دربار سلجوقیان مقامی بلند داشت و بسیار مورد علاقه و بخشش‌های سلطان سنجر بود. شهرت او به‌سبب سرودن رباعی است که در آن معانی لطیف را با زبانی ساده به‌کار برده است. در رباعیات او بیشتر شادی و عشق بیان می‌شود. رباعیاتی در هجو و طنز و هزل دارد که در آن‌ها واژه‌های رکیک نیز به‌چشم می‌خورد. شهرآشوب‌هایی در قالب رباعی سروده است. از اشعار او تنها رباعیاتی آمیخته به هزل و هجو، و چند قطعه به‌جا مانده و مهستی نامۀ منظومی نیز به ادیب صابر ترمذی نوشته است. محل درگذشت وی معلوم نیست. برخی مدفن او را گنجه و در نزدیکی مقبرۀ نظامی گنجوی دانسته‌اند. اشعار پراکندۀ او چندین‌بار به‌چاپ رسیده است. از آن جمله دیوان مهستی گنجوی (تهران، ۱۳۳۵ش)؛ مهستی زیبا (ویسبادن، ۱۹۶۳)؛ رباعیات مهستی گنجوی (باکو، ۱۹۸۵)؛ رباعیات حکیمه مهستی دبیر؛ مهستی گنجه‌ای بزرگ‌ترین شاعرۀ رباعی‌سرا (استکهلم، ۱۳۷۳ش؛ تهران، ۱۳۸۲ش)؛ مهستی‌نامه (تهران، ۱۳۷۹ش).