موتورسیکلت
موتورسیکْلت (motorcycle)
(به فرانسه: موتوسیکلت[۱]) وسیلۀ نقلیه‌ای با دو چرخ که نیروی آن را موتوری بنزینی[۲] تأمین می‌کند. نخستین دوچرخۀ موتوری کارآمد در ۱۹۰۱ در فرانسه ساخته شد و تولیدکنندگان بریتانیایی و امریکایی اول‌بار در ۱۹۰۳ به تولید موتورسیکلت پرداختند. در ۱۸۶۸، ارنست و پیِر میشو[۳] در فرانسه دوچرخه‌ای را با نیروی بخار آزمایش کردند، ولی موتور بخار بیش از حد سنگین و پردردسر بود. گوتلیب دایملر[۴]، مهندس آلمانی، در ۱۸۸۶ اولین موتورسیکلت را با نصب موتور بنزینی سبک خود روی یک دوچرخه ساخت. دایملر کمی بعد به استفاده از چهار چرخ به‌جای دو چرخ روآورد و پیش‌گام در ساخت خودرو شد. نخستین طرح موفق و کاربردی دوچرخه را میشل و اوژن ورنر فرانسوی در ۱۹۰۱ عرضه کردند. در این طرح ابداعی، نحوۀ مرسوم قرارگرفتن قطعات موتورسیکلت، که در آن موتور بین دو چرخ و پایین‌تر از زین قرار می‌گیرد، انتخاب شد. شرکت هارلی دیویدسون[۵] در امریکا و شرکت تریومف[۶] در بریتانیا تولید خود را در ۱۹۰۳ آغاز کردند. مسابقات جاده‌ای، مثل جایزۀ توریستیِ جزیرۀ مَن (آیل آو من)[۷] که در ۱۹۰۷ آغاز شد، به بهبود طرح موتورسیکلت کمک کردند و کمی بعد، موتورسیکلت کم‌وبیش به‌شکل فعلی خود درآمد. وینسنت، بی‌اس‌آ، و نورتون اشاره کرد. در دهۀ ۱۹۷۰، تولیدکنندگان ژاپنی از دیگر رقبای خود گوی سبقت را ربودند. ژاپنی‌ها مدل‌های متنوعی از موتورسیکلت‌ها، حتی با قابلیت رسیدن به سرعت ۲۵۰ کیلومتر در ساعت، را تولید می‌کنند. صنعت موتورسیکلت‌سازی ایتالیا، که کوچک و روبه گسترش است، موتورسیکلت‌های تخصصی‌تری تولید می‌کند. موتورسیکلت‌های سبک عموماً با یک موتور بنزینی دوزمانه کار می‌کنند. در حالی که موتورسیکلت‌های با حجم موتور ۲۵۰ سی‌سی به بالا معمولاً چهارزمانه‌اند. اغلب موتورسیکلت‌ها با هوا خنک می‌شوند و موتور آن‌ها را مجموعه‌ای از پرّه‌های فلزی احاطه کرده‌اند تا سطحی بزرگ ایجاد شود، سیستم خنک‌کنندۀ برخی از آن‌ها مانند اتومبیل با آب کار می‌کند. بسیاری از موتورسیکلت‌های کوچک سیستم موتور تک‌سیلندر دارند، ولی موتورسیکلت‌های بزرگ‌‌تر ممکن است تا شش سیلندر هم داشته باشند. موتور تک‌سیلندر مقرون به صرفه است. در اکثر موتورسیکلت‌ها، یک زنجیر نیروی محرکه را از موتور به چرخ عقب منتقل می‌کند، ولی برخی از موتورسیکلت‌ها میل‌لنگ دارند.