موضوع
موضوع
(یا: مستعمل) اصطلاحی در منطق شامل پنج معنی: ۱. در‌برابر محمول؛ یکی از دو جزء قضیۀ حملیه است که از آن به محکومٌ‌علیه و مسندٌالیه نیز تعبیر می‌شود و آن جزئی است که جزء دیگر (محمول) به ایجاب یا سلب بدان نسبت داده می‌شود، مانند «انسان» در قضیه‌های «انسان ناطق است»؛ «انسان پرنده نیست»؛ ۲. محلِّ بی‌نیاز از حال؛ مانند جسم که موضوع و محلّ است برای رنگ و شکل، ولی خود بی‌نیاز از رنگ و شکل است؛ ۳. موضوع علم؛ که در علم در باب اَعراض ذاتی و خواص آن بحث می‌شود، مانند عدد که موضوع علم حساب است و عوارض ذاتی آن چهار عمل اصلی است که مسائل علم حساب به‌شمار می‌آیند؛ ۴. در‌برابر مهمل؛ چون الفاظ موضوع‌اند برای معانی گوناگون، به‌همین سبب از آن‌ها به «مستعمل» و «مفید» و «موضوع» تعبیر می‌شود و مهمل، لفظی است بی‌معنا؛ ۵. در‌برابر مشتق؛ زیرا در اصطلاح منطق از «جامد» در‌برابر «مشتق» به موضوع تعبیر می‌شود.