مونوتماتیک

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

مونوتِماتیک (monothematic)

(یا: تک‌تمی) در تحلیل‌ موسیقی‌، توصیف‌کنندۀ‌ آهنگی‌ است‌ که‌ براساس‌ یک‌ تِم‌ منفرد ساخته‌ شده‌ باشد. در قرن‌ ۱۸‌ هایدن‌[۱] به‌ تجربه‌ با این‌ تکنیک‌ دست زد: چندین‌ فیناله‌ از سمفونی‌های‌ او به‌‌صورت‌ مونوتِماتیک‌ ساخته‌ شده‌اند. آهنگ‌سازان‌ قرن‌ ۱۹‌ نیز به‌ این‌ مطلب‌ علاقه‌مند بودند، و گاهی‌ آن‌ را همچون‌ وسیلۀ‌ ایجاد فرم‌ چرخه‌ایِ پیوسته‌ به‌‌کار می‌گرفتند. فانتازیا[۲] (آواره[۳]، ۱۸۲۲) اثر شوبرت[۴] را نزدیک‌شدن‌ به‌ مونوتِماتیسم‌ می‌توان دانست‌، همچنین‌ سونات‌ لیست[۵] در سی‌ مینور برای‌ پیانو (۱۸۵۴)، که‌ تِم‌هایی‌ احتمالاً برگرفته‌ از یک‌ موتیف‌ منفرد را عرضه‌ می‌کند.

 


  1. Haydn
  2. Fantasia
  3. Wanderer
  4. Schubert
  5. Liszt