مکدونالد
مَکْدونالد (McDonald)
(یا: مک‌دانِلد) بزرگ‌ترین رستوران زنجیره‌ای غذای آماده در امریکا. این رستوران در همبرگر[۱] تخصص دارد و تا سال ۲۰۰۱، حدود ۲۹هزار شعبه در ۱۲۰ کشور داشت. کلّ فروش آن در سال ۲۰۰۰، بیش از ۴۰میلیارد دلار بود. طرفداران محیط زیست برای استفادۀ غیراقتصادی این شرکت از چراگاه‌ها، ایجاد تأثیرات گلخانه‌ای و افزایش زباله‌های جهانی، از آن انتقاد کرده‌اند. این رستوران زنجیره‌ای کار خود را با یک رستوران در سان‌برناردینو[۲]، کالیفرنیا، با مالکیت دو برادر، دیک و مک مکدونالد[۳] آغاز کرد که همبرگر، چیزبرگر[۴]، سیب‌زمینی سرخ‌کرده[۵]، نوشابه[۶] و میلک شیک[۷] (شیربستنی) را به قیمت ارزان می‌‌فروخت. راک کراک[۸] (۱۹۰۲ـ۱۹۸۴)، که به‌عنوان فروشندۀ مخلوط‌کن کار می‌کرد، در ۱۹۵۴، با این رستوران آشنا شد و پیش‌نهاد کرد رستوران‌هایی با امتیاز آن در سراسر امریکا تأسیس شود. مالکان اولیه شرکت را در ۱۹۶۱ به مبلغ ۲.۷میلیون دلار به او فروختند. تا ۱۹۶۳، بیش از ۱میلیارد همبرگر به فروش رفته بود. در همان سال، پانصدمین رستوران مکدونالد گشایش یافته و نشانۀ مخصوص دلقک رونالد مکدونالد آن تهیه شده بود. شرکت در ۱۹۹۳، نخستین مک‌کافۀ خود را در استرالیا راه انداخت، و تا ۲۰۰۱، که نخستین مک‌کافه در امریکا گشایش یافت، مکدونالد بیش از ۳۰۰ مک‌کافه در هجده کشور داشت. مکدونالد در ژوئن ۱۹۹۷، در طولانی‌ترین محاکمۀ تاریخ بریتانیا پیروز شد. پرونده هفت سال در دادگاه مطرح بود و هزینۀ آن برای شرکت ۱۶.۴میلیون دلار بود. دو فعال گیاه‌خوار شبنامه‌ای بر ضد مکدونالد انتشار دادند؛ مبنی بر این‌که شرکت غذای غیربهداشتی می‌فروشد، از کارگران و کودکان بهره‌کشی می‌کند، و به محیط زیست آسیب می‌رساند. درپی این اتهام، دادگاه آن دو را به پرداخت ۹۸هزار پوند غرامت محکوم کرد.