مین

مین (نظامی‌گری)         mine

مادۀ منفجره‌ای که در زمین، دریا یا جَوّ به‌کار می‌رود. آن را به‌گونه‌ای ساخته‌اند که براثر برخورد، لرزش (مثل لرزش ناشی از موتور وسیلۀ نقلیۀ دشمن)، میدان مغناطیسی، و یا با وسیله‌ای دارای زمان‌بندی منفجر می‌شود. وسایل ضِدِّ مین شامل مین‌یاب‌های فلزی (غیرمؤثر برای کشف مین‌های پلاستیکی)،‌ بالگردهایی با تجهیزات ویژه، و کشتی‌های مین‌روب در دریاست. نخستین‌بار در اوایل قرن 19 و طی جنگ‌های ناپلئونی از مین‌ در دریا استفاده کردند؛ از مین‌های زمینی در جنگ جهانی اول برای از‌کار‌انداختن تانک‌ها استفاده شد. ساخت مین‌های زمینی آسان است، اما پس از کار گذاشتن مین‌ها در منطقه، پاک‌سازی آن منطقه بسیار دشوار خواهد بود. مین‌ها بعد از کارگذاری، تا سال‌ها پس از پایان جنگ و درگیری نیز همچنان تهدیدی برای جان غیرنظامی‌ها به‌‌شمار می‌روند. مین‌ها را در بیش از 48 کشور می‌سازند و تقریباً در حدود 100 تا 200میلیون مین منفجر‌نشده در زمین است. بیشتر آن‌ها، مین‌های ضد نفر است که به‌گونه‌ای ساخته شده‌اند که بیشتر باعث نقص عضو افراد می‌شوند، تا مرگ آنان. براساس برآورد سازمان ملل در 1996، سالانه 24هزار نفر، که بیشترشان کودکان و افراد غیرنظامی‌اند، براثر مین‌های به‌‌جا‌مانده از مناطق جنگی کشته می‌شوند و هرسال نیز 5/2میلیون مین جدید کار گذاشته می‌شود. افغانستان بالاترین شمار مین‌های پاک‌سازی نشده، حدود 9 تا 10میلیون مین، را در جهان دارد. حدود 3میلیون مین زمینی در بوسنی باقی مانده است. کامبوج بیشترین شمار افراد با قطع عضو ناشی از صدمات مین، یعنی یک نفر از هر 236 نفر، را دارد. تخمین زده می‌شود که پاک‌سازی کرۀ زمین از مین‌ها حدود 1000 سال طول بکشد.

---