نرم تن
نَرم‌تَن (mollusc)
هر یک از گروه جانوران بی‌مهره[۱]. بیشتر آن‌ها بدنی سه قسمتی دارند: سر، تودۀ میانی شامل اندام‌های اصلی، و پا برای حرکت. اختاپوس‌های بسیار فریبنده و نرم‌تنان وابسته بازوهایی برای گرفتن شکار دارند. اغلبِ نرم‌تنان جانورانی دریایی‌اند، اما برخی نیز در آب شیرین، و تعداد کمی در خشکی زندگی می‌کنند. نرم‌تنان عبارت‌اند از کلم[۲]ها، ماسل[۳]ها، صدف خوراکی[۴] (دوکفه‌ای[۵]ها)، حلزون[۶]ها، حلزون‌های بی‌صدف[۷] (شکم‌پایان[۸])، ماهی مرکب، اسکویید[۹]ها و اختاپوس[۱۰]ها (سرپایان[۱۱]). نرم‌تنان دارای بدنی نرم و فاقد اندام‌های حرکتی، به‌جز در اختاپوس‌ها، و جانورانی خونسرد‌ند. این جانوران فاقد اسکلت داخلی‌اند، اما اغلب گونه‌ها دارای صدف سختی‌اند که بدنشان را می‌پوشاند (شاخۀ نرم‌تنان[۱۲]). جیرۀ غذایی نرم‌تنان متنوع است. گونه‌های گوشت‌خوار اغلب از نرم‌تنان دیگر تغذیه می‌کنند. برخی از آن‌ها گیاه‌خوارند. تولیدمثل آن‌ها با تخم صورت می‌گیرد و جنسی است. بسیاری نر ـ ماده، یعنی دارای اندام‌های تناسلی نر و ماده‌اند. صدف نرم‌تنان به اشکال متفاوت است: منفرد[۱۳] یا تک صدف[۱۴] (نظیر حلزون)، دوتایی یا دوکفه‌ای (نظیر کلم)، حجره دار (نظیر نوتیلوس[۱۵])، و بسیاری انواع دیگر. گاهی، مثلاً در ماهی مرکب و اسکویید، صدف داخلی است. هر نرم‌تن دارای یک چین پوستی، با نام جبّه[۱۶] است که یا کل بدن، یا فقط پشت را می‌پوشاند. این جبّه مواد گچی ترشح می‌کند و صدف می‌سازد. سطح شکمی پایینی (ناحیه شکم) پا را می‌سازد و به نرم‌تن اجازۀ حرکت در اطراف را می‌دهد. آبزیانِ دارای پوسته یا صدف (اویسترها، ماسل‌ها، کلمها) از نظر اقتصادی ارزشمندترند، مخصوصاً از این نظر که آن‌ها را تکثیر می‌کنند و پرورش می‌دهند. رومی‌ها، و در قرن هفدهم ژاپنی‌ها، پرورش آبزیانِ دارای پوسته یا صدف را با روش‌های پیشرفته تجربه کردند. پرورش انبوه اویستر امروزه به‌فراوانی صورت می‌گیرد. در ابتدا کوکیچی میکی‌موتو[۱۷] پرورش مروارید را در دهۀ ۱۸۹۰ آغاز کرد. پس از جنگ جهانی اول، پرورش مروارید بدل به صنعت صادراتی مهمی شد.