نظام زاکس-هورن بوستل

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

نظام زاکس-هورن بوستل Sachs-Hornbostel system

نظامی‌ که‌ توسط‌ موسیقی‌شناس‌ آلمانی‌ کورت‌ زاکس‌ و محقق‌ اتریشی‌ اریک‌ فون‌ هورن‌بوستل‌ ابداع‌ شد، و یکی‌ از کاربردی‌ترین‌ نظام‌های‌ جهانی‌ برای‌ طبقه‌بندی‌ سازهای‌ موسیقی‌ به شمار می‌رود. نظام‌ زاکس‌ ـ هورن‌بوستل‌ برای‌ طبقه‌بندی‌ هر ساز از شیوه‌ای‌ نظام‌مند اما اساساً چندرده‌ای‌ استفاده‌ می‌کند و هر ساز را طبق‌ ماهیت‌ وسیلۀ‌ ارتعاش‌کنندۀ‌ تولید آوای‌ آن‌، متعلق‌ به یک‌ گروه‌ یا طبقۀ‌ خاص‌ می‌داند. این‌ نظام‌ بر مبنای‌ نظام‌ قدیمی‌تر ویکتور مایون‌ به وجود آمده‌ که‌ مجموعۀ‌ سازها را در کنسرواتوار سلطنتی‌ بروکسل‌ طبقه‌بندی‌ کرد، و طوری‌ طراحی‌ شده‌ که‌ با تمامی‌ سازها انطباق‌ داشته‌ باشد، طوری‌که‌ مسئولان‌ موزه‌ها بتوانند، مثلاً، هر وسیلۀ‌ موسیقی‌ را بدون‌ اطلاع‌ از کاربری‌ موسیقایی‌، فرهنگ‌، یا خاستگاه‌ آن‌ طبقه‌بندی‌ و مرتب‌ کنند. چهار طبقۀ‌ اصلی‌ این‌ نظام‌ عبارت‌اند از آیروفون‌ها، ایدیوفون‌ها، مامبرانوفون‌ها، و کوردوفون‌ها. اکنون‌ یک‌ طبقۀ‌ دیگر، یعنی‌ الکتروفون‌ها، نیز به این‌ نظام‌ اضافه‌ شده‌. هر یک‌ از این‌ طبقه‌ها به صورت‌ رشته‌هایی‌ فرعی‌ دارای‌ جزئیات‌ توصیفی‌ بیشتر تقسیم‌ می‌شوند. هر طبقه‌ از سازها شماره‌ای‌ دارد، و این‌ نظام‌ شماره‌گذاری‌ برگرفته‌ از نظام‌ دیویی‌ در طبقه‌بندی‌ کتابخانه‌ای‌ است‌.