اروپا، نظام پولی
اروپا، نظام پولی (European Monetary System)
نظامی طراحیشده با هدف افزایش همکاری مالی و تثبیت پولی میان کشورهای اتحادیۀ اروپا[۱]. این نظام، در ۱۹۷۹ در واکنش به نوسانات نرخ ارز کشورهای اروپایی ایجاد شد؛ این نوسانات به سبب افزایش یکبارۀ قیمتهای مواد نفتی (۱۹۷۴) رخ داده بود. عنصر مرکزی نظام پولی اروپا مکانیسم نرخ ارز[۲] آن است که نظامی اختیاری برای نرخهای ثابت ارز محسوب میشود. پایۀ این نظام، واحد پول اروپا[۳] است که در ۱۹۹۹ به یورو[۴] تبدیل شد. مکانیسم نرخ ارز سهم مهمی در اتحاد اقتصادی و مالی[۵] اروپا بر عهده داشت. این طرح، به اتحاد اقتصادی کشورهای عضو اتحادیۀ اروپا منجر میشد. معاملات آن از طریق یک واحد پولی صورت میگرفت که بانک مرکزی اتحادیۀ اروپا آن را صادر میکرد. مکانیسم نرخ ارز با چند مشکل روبهرو بود. اولاً، همۀ کشورها به آن ملحق نشده بودند و این خود از تأثیر آن میکاست. ثانیاً، این نظام در دهۀ ۱۹۹۰ به مکانیسمی انعطافناپذیر تبدیل شده بود که به ارزها، حتی در شرایط بحران، اجازۀ نوسان نمیداد. خرید و فروش گستردۀ ارزها در ۱۹۹۲، مکانیسم نرخ ارز را تضعیف کرد و بالاخره انگلستان[۶] و ایتالیا مجبور شدند از نظام جدا شوند. در ژانویۀ ۱۹۹۹ اتحاد اقتصادی و مالی اروپا به مرحله اجرایی وارد شد. یورو، به تدریج بهجای واحد پول اروپا، در یازده کشور اتحادیۀ اروپا به جریان افتاد. نظام پولی اروپا، عملاً به اتحاد اقتصادی و مالی تبدیل شد که پولی واحد زیر نظر بانک مرکزی اروپا داشت. سرانجام، در مکانیسم نرخ ارز تغییراتی رخ داد که هدف آن تنظیم رابطۀ میان یورو و پول سایر کشورهای اتحادیۀ اروپا بود که در اتحاد اقتصادی و مالی اروپا شرکت نداشتند.