نظریه کوانتومی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

نظریۀ کوانْتومی (quantum theory)

فرمول تابع موج احتمالي شرودينگر
فرمول تابع موج احتمالي شرودينگر

(یا: مکانیک کوانتومی) در فیزیک، نظریه‌ای که در آن انرژی دارای گسترۀ پیوسته‌ای از مقادیر نیست، بلکه جذب و دفع آن ناپیوسته و به‌صورت مضاربی از واحدهای تقسیم‌ناپذیر معیّنی با‌نام کوانتوم[۱] تحقق می‌یابد. نور که در حالت کلی با حرکت موج پیوسته ظاهر می‌شود، در بعضی شرایط متشکل از ذرات گسسته‌ای به‌صورت فوتون[۲] نیز به‌نظر می‌رسد. در نظریۀ کوانتومی‌ نشان داده می‌شود که ذرات اتمی، ازجمله الکترون‌ها، را می‌توان دارای خواصی موج‌گونه درنظر گرفت. فیزیک ذرات[۳]، شیمی نظری نوین[۴]، و فیزیک حالت جامد[۵] که توصیف‌کنندۀ رفتار تراشه‌های سیلیسیومی[۶] در رایانه‌هاست، ازجمله موضوعاتی‌اند که براساس نظریۀ کوانتومی استوار شده‌اند. این نظریه با تحقیقات ماکس پلانک[۷] در زمینۀ انرژی تابشی[۸] در ۱۹۰۰ آغاز شد و آلبرت اینشتین آن را توسعه داد و بعدها برای تابش الکترومغناطیسی[۹] و نور[۱۰] نیز به‌کار برده شد. نیلس ‌بور[۱۱]، آن‌ را برای توضیح طیف[۱۲] نور گسیل‌شده از اتم‌های هیدروژن برانگیخته نیز به‌کار برد. تحقیقات بعدی اروین شرودینگر[۱۳]، ورنر هایزنبرگ[۱۴]، پاول دیراک[۱۵]، و دیگران منجر به تکامل این نظریه و پیدایش مکانیک کوانتومی[۱۶] (مکانیک موجی[۱۷]) شد. نيز ← کوانتوم

 


  1. quanta
  2. photon
  3. particle physics
  4. modern theoretical chemistry
  5. solid-state physics
  6. silicon chips
  7. Max Planck
  8. radiation energy
  9. electromagnetic radiation
  10. light
  11. Niels Bohr
  12. spectrum
  13. Erwin Schrödinger
  14. Werner Heisenberg
  15. Paul Dirac
  16. quantum mechanics
  17. wave mechanics