نقاشی محرابی
نقاشی مِحْرابی (altarpiece)
پردۀ نقاشی (و به‌ندرت پیکره‌ای) در پشت، یا بالا، یا روی محراب، در کلیساهای مسیحی. اندازه، ساخت، و تعداد نقوش (دولته[۱]، سه‌لته[۲]، چندلته[۳]) آن‌ها بسیار متنوع است. برخی کوچک و قابل حمل و بعضی ثابت‌اند (موسوم به رِتابل[۴] یا رِرِدوس[۵]، که تفاوت روشنی بین آن‌ها وجود ندارد). نقاشی‌های محرابی ایتالیایی معمولاً دارای یک لوح بزرگ مرکزی، لوح‌هایی مکمل در طرفینش، و یک پرِدِلّا[۶] یا ردیفی از صحنه‌آراها در زیر است. نقاشی‌های محرابی اسپانیایی معمولاً رتابل‌هایی ظریف‌اند. از نقاشی‌های محرابی پرطرفدار در شمال اروپا نقاشی‌هایی چندلته‌ای است که لته‌های طرفین آن را می‌توان به‌کمک لولاهای بین آن‌ها روی لوح مرکزی بست و پشت لوح‌ها معمولاً نقاشی ساده‌ای دارد. از میان نقاشی‌های محرابی ممتاز به مائستا[۷] (۱۳۰۸ـ۱۳۱۱م، موزۀ کلیسای جامع، سیِنا[۸]) اثر دوتچو[۹]، نقاشی محرابی ایزنهایم[۱۰] (ح ۱۵۱۵، موزۀ اونترلیندن[۱۱]، کولمار[۱۲]) اثر ماتیاس گرونوالد[۱۳]، و ستایش برّه[۱۴] (۱۴۳۲م، سنت باوون[۱۵]، گِنت[۱۶]) اثر یان وان آیک[۱۷]، می‌توان اشاره کرد. در بریتانیا، پس از نهضت اصلاحات دینی[۱۸]، بسیاری از نقاشی‌های محرابی ازبین رفته است. نقاشی‌های محرابی گوتیک، از نظر تصویری در دورۀ گوتیک[۱۹] به‌منزلۀ جانشینی برای نقاشی دیواری اهمیت یافتند، زیرا هم کاهش سطح دیوارها در کلیسای گوتیک اجازۀ تزئین در مقیاس بزرگ را نمی‌داد و هم طبقِ واقع‌گرایی مطلوب این دوره، نقاشی‌های محرابی در مقیاس کوچک‌تر عرضه می‌شد.