نقش (دستور زبان)
نقش (دستور زبان)
در اصطلاح دستور زبان، حالت یا وظیفۀ نحوی کلمه در جمله. نقش‌های کلمات به اصلی و وابسته تقسیم می‌شوند: الف) نقش‌های اصلی مستقیماً با فعل جمله مرتبط‌اند، مثلِ اسم و صفتِ «بهار» و «بهاری» در موارد زیر: ۱. فاعل (نهاد): «بهار آمد»؛ ۲. مفعول: «بهار را به‌خوبی پشتِ سر گذاشتیم»؛ ۳. متمم: «کم‌کم از بهار فاصله می‌گیریم»؛ ۴. مسندالیه (نهاد): «بهار زیباترین فصل سال است»؛ ۵. مسند: «ماه آینده بهار است»؛ ۶. قید: «من بهار به‌دنیا آمده‌ام»؛ ۷. منادا: «ای بهار زندگی»؛ ۸. تمیز: «پاییز رنگارنگ را بهاری دیگر به‌حساب می‌آوریم». ب) نقش‌های وابسته: در جمله به‌طور غیرمستقیم به فعل مرتبط می‌شوند: ۱. مضاف‌الیه: «فصلِ بهار»؛ ۲. صفت: «ابر بهاری»؛ ۳. بدل: «در این فصل سال، بهار، درختان به برگ‌وبار می‌نشینند».