نل و دمن

نَل و دَمَن

مثنوی‌ای عاشقانه به فارسی در ۴,۲۰۰ بیت، سرودۀ فیضی دکنی، سومین مثنوی از پنج‌گنج فیضی، برگرفته از داستان معروف نله و دمینتی از داستان‌های مهابهاراتا، بر وزن لیلی و مجنون نظامی. فیضی سرودن پنج‌گنج را به دستور اکبر گورکانی آغاز کرد، امّا از آن‌ها تنها نل و دمن در ۱۰۰۳ق را به‌پایان برد. نل و دمن از داستان‌های دل‌انگیز و قدیم هندی است و حکایت دلدادگی نل پادشاه جوان، دلیر و خردمند اجین و دمن تنها دختر زیباروی راجه بهیم سین که به ازدواج آن‌دو می‌انجامد، امّا پس از آن رنج‌ها می‌بینند. در این اثر مطالب فراوانی نیز دربارۀ فرهنگ و تمدن شبه‌قاره و اوضاع اجتماعی آن سرزمین آمده است. پس از فیضی شاعران و سخنورانی آن را به نظم یا نثر نوشتند یا اثر فیضی را شرح کردند . نل و دمن بارها در هند و ایران به‌چاپ رسیده است (۱۹۳۰؛ ۱۳۳۵ش).