نهشت
نِهِشت (Deposit)
انباشت طبیعی کانی‌ها یا سنگ‌های به‌جا مانده از جریان آب، یخچال‌های طبیعی، یا باد. نهشته‌های آبرفتی را رودخانه‌ها و نهرها تشکیل می‌دهند. آب جاری ذرات معلق ماسه، رس یا لای را حمل می‌کند و این ذرات رفته‌رفته در کف یا کناره‌های رودخانه، به‌ویژه در نقاطی که رودخانه عریض می‌شود و سرعت جریان کاهش می‌یابد، ته‌نشین می‌شوند. دلتای رود نهشتۀ آبرفتی است. وقتی جریان‌های خروشان کوهستانی به کف دره‌ای تخت می‌رسند، تغییر ناگهانی شیب و کاهش سرعت جریان غالباً سبب نهشت پنجۀ آبرفتی یا مخروط‌افکنه می‌شود که شکل دیگری از نهشتۀ آبرفتی است. جریان آب ذرات ریز و درشت، و سنگین و سبک را از‌هم جدا می‌کند و در نتیجه، شن و ریگ در نقاط بالادست، ماسۀ سبک در پایین‌دست، و ذرات ریز لای پایین‌تر از آن ته‌نشین می‌شوند. در اقیانوس‌ها و دریاچه‌ها و نقاط دیگر نیز بر‌اثر ته‌نشین‌شدن ماسه، لای، و مواد دیگر نهشته تشکیل می‌شود. سنگ‌های رسوبی در‌پی تحکیم همین نهشته‌ها پدید می‌آیند. رسوب‌گذاری شیمیایی از آب سبب تشکیل نمک گچ و سنگ‌آهک می‌شود. استالاکتیت‌ها و استالاگمیت‌ها از این نوع نهشته‌ها به‌شمار می‌روند. مواد معدنی حل‌شده در آب‌های زیرزمینی معمولاً در شکاف سنگ‌ها ته‌نشین می‌شوند و رگه‌های کانی را تشکیل می‌دهند. یخچال‌های طبیعی عصرهای یخبندان کبیر و نیز یخچال‌های جدید انواع گوناگونی از نهشته را پدید می‌آورند. یخ‌نهشته از موادی تشکیل می‌شود که یخچال آن‌ها را جذب کرده، همراه برده، و سپس ته‌نشین کرده است. این نوع نهشته معمولاً حاوی سنگ‌هایی با اندازه‌های متفاوت، از رس تا گرداله‌سنگ، است. یخ‌نهشته دانه‌بندی نشده است، اما موادی که از رودهای تشکیل‌شده بر‌اثر ذوب یخ ته‌نشین می‌شوند، مانند نهشته‌های آبرفتی، دانه‌بندی شده‌اند. یخرفت انتهایی پشته‌ای از یخ‌نهشته است که در انتهای یخچال ته‌نشین می‌شود. پشتۀ یخ‌رفتی پشته‌ای از ماسه و شن است که از جریان حاصل از ذوب یخ ته‌نشین می‌شوند. متداول‌ترین نوع نهشتۀ بادی تلماسه است که در کویرها، ساحل اقیانوس‌ها، و دریاچه‌ها یافت می‌شود. تلماسه در نتیجۀ انباشت ماسه در اطراف مانعی در‌برابر باد تشکیل می‌شود. هنگامی که ماسۀ همراه باد در پشت چنین مانعی انباشته می‌شود، سرعت باد بیشتر کاهش می‌یابد و تلماسه به رشد خود ادامه می‌دهد. ارتفاع تلماسه‌ها در بعضی نقاط به ۲۰۰ متر می‌رسد. وقتی باد مواد ریزتر از ماسه را با خود حمل می‌کند نهشته‌ای حاصل می‌شود که بادرُفت نام دارد. در قاره‌های اروپا و امریکا، لایه‌های ضخیم بادرُفت یافت می‌شود و ضخامت نهشته‌های بادُرفتی آسیا به چند صد متر می‌رسد. این نهشته‌ها بعضی از حاصل‌خیزترین خاک‌های کشاورزی جهان را تشکیل می‌دهند.