نورالهدی منگنه
| نورالهدی منگنه | |
|---|---|
| زادروز |
تهران 1282ش |
| درگذشت | ؟ |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | روان‌شناسی کودک- بیروت |
| شغل و تخصص اصلی | ادیب |
| شغل و تخصص های دیگر | روزنامه‌نگار و فعال در زمینه‌ی آموزش زنان |
| آثار | دیوان نورالهدی منگنه (چاپ اول ۱۳۳۵)؛ رباعيات؛ فانوس (قطعات نثر ادبی راهنمای انشا و اخلاق) |
| گروه مقاله | ادبیات فارسی |
| جوایز و افتخارات | |
نورالهدی منگنه (تهران 1282ش- ؟)
شاعر، نویسنده، روزنامه‌نگار و از اولین بانوان فعال در زمینه‌ی آموزش زنان. پدرش، آقا میرزاعلی مشیردفتر، و پدربزرگش از دبیران و صاحب‌منصبان دربار قاجار بوده‌اند. نورالهدی از پدر و مادر و آموزگاران سرخانه در کنار برادرانش خوش‌نویسی، مبانی زبان فارسی و عربی، ریاضیات و دیگر علوم رایج را فراگرفت. سپس به درخواست مادرش، رخساره خانم (مهرالدوله)، با زبان فرانسه و نواختن پیانو آشنا شد. بعدتر برای ادامه‌ی تحصیل به بیروت رفت و در زمینه‌ی روان‌شناسی کودک تحصیل کرد. او از پایه‌گذاران «جمعیت نسوان وطن‌خواه» بود و به عنوان منشی اول، تحریرات و مکاتبات انجمن را اداره میکرد. همچنین متن برخی از سخنرانی‌های هفتگی را تهیه و بعضاً خود نیز سخنرانی میکرد. او مقالات متعددی در زمینه‌ی استفاده از کالاهای ایرانی در روزنامه‌های وقت نوشت و در مجله‌ی نسوان وطن‌خواه که در سال ۱۳۰۲ به صاحب امتیازی ملوک اسکندری منتشر می‌شد قلم می‌زد. او به منظور دایر کردن کلاس‌های درس برای بانوان بزرگسال و تأمین منابع مالی آن نمایشی برای زنان در منزل شخصی خود ترتیب داد. این نمایش که بازیگران آن همه زن بودند، از جمله مادام تریان، علی‌رغم داشتن مجوز مورد حمله‌ی نظمیه قرار گرفت و شرکت‌کنندگان مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. بعد از ریختن اوباش به منزلش و غارت خانه مجبور به اجاره‌ی محل دیگر و نقل مکان شد. اما سرانجام کلاس‌های اکابرش دایر گردید.
منگنه در سیزده سالگی ازدواج کرد و همسر پیرمردی توانگر و مستبد شد. پس از زمان کوتاهی از او طلاق گرفت و پس از مدتی به بیروت رفت تا در آنجا به تحصیل بپردازد. در سال ۱۳۰۴ش پس از بیروت به اروپا رفت و در بازگشت با دید وسیع‌تری به فعالیت پرداخت. بعد از پراکنده شدن جمعیت نسوان وطن‌خواه به دعوت صديقه دولت‌آبادی به عضویت هیات مدیره‌ی «کانون بانوان» درآمد و در مجله‌ی زبان زنان مطلب نوشت. مدتی بعد از عضویت در کانون استعفا کرد و مجله‌ی ادبی انتقادی بی‌بی را در سال 1334 منتشر ساخت که به زودی انتشار آن به علت اشتغالات ادبی‌اش متوقف شد. از جمله فعالیت‌های اجتماعی او شرکت در «کنگره‌ی زنان شرق» در سال ۱۳۱۱ است که با حضور زنان ایران و عرب در تهران تشکیل شد.
گزیده‌ای از تالیفات متعدد او: راه‌آموز خانواده؛ ناقوس (شعر)؛ بنفشه (شعر)؛ گلبرگها (شعر)؛ دوست شما؛ تگرگ (مجموعه شعر)؛ گلگشت (مجموعه شعر)؛ دیوان نورالهدی منگنه (چاپ اول ۱۳۳۵)؛ رباعيات؛ فانوس (قطعات نثر ادبی راهنمای انشا و اخلاق)؛ شمه‌ای از خاطرات من (= سرگذشت زن ایرانی)؛ کلاس آداب معاشرت: تدبیر منزل و طباخی (تألیف و ترجمه)؛ شیرینی‌پزی: دستور تهیه بهترین شیرینی ایرانی و خارجی و انواع شربت و مربا (تأليف) و هنر آشپزی و تدبیر منزل (مشهد، جاودان خرد: ۱۳۸۸).
از زندگی و فرجام نورالهدی منگنه اطلاعاتی در دست نیست.
منابع:
- کارنمای زنان کارای ایران، پوران فرخزاد؛ قطره: 1381
- زنان مودب، بنفشه حجازی؛ قصیده‌سرا- آشیان: 1396