نکتورن
نُكْتورْن (nocturne)
در موسيقي، ساختهاي ملهم از حالات شبانه كه در قرن ۱۹ گسترش يافت و بيشتر براي پيانو نوشته شد. اين فرم را جان فيلد[۱]، آهنگساز ايرلندي، ارائهكننده اولين مجموعۀ نكتورن در ۱۸۱۴، ابداع كرد؛ اين فرم با ۱۹ نمونۀ ساختۀ فردريك شوپن[۲] بهاوج خود رسيد. نكتورن در آلمان، توجه آهنگسازان بسياري، از روبرت شومان[۳]۳ تا پاول هيندميت[۴] (سوييت براي پيانو[۵]، ۱۹۲۲) را به خود جلب كرد. در اواخر قرن ۱۹ و اوايل قرن ۲۰، كلود دبوسي[۶] اين گونه (ژانر) را با سه قطعۀ فوقالعادهاش با همان نام نكتورن، با موفقيت به اركستر انتقال داد. سپس در قرن ۲۰، بلا بارتوك[۷] سبك موسيقي شبانه بسيار شخصي خود را با كيفيتي ترسبرانگيز بسط داد، همچون در فضاي باز[۸] (موومان چهارم) و كوارتت زهي چهارم[۹] (موومان سوم). نكتورن ايتاليايي اواخر قرن ۱۸، مجموعهاي از قطعههاي سبُك براي همنوازي مجلسي است و با نكتورن تغزلي قرن ۱۹ ارتباط چنداني ندارد؛ سرنادها و كاساسيونهاي هايدن[۱۰] و موتسارت نيز دراصل براي اجراي شبانه در فضاي باز نوشته شده بودند.