نیتروگلیسرین

نیتْروگِلیسِرین (nitroglycerine)
(یا: گلیسرول تری نیترات) C_۳H_۵ (ONO_۲)_۳، روغن انفجاری و اشتعال‌پذیری حاصل از واکنش گلیسرول با اسید نیتریک و اسید سولفوریک. هرچند‌ سمی است، برای درمان بیماری قلبی به‌کار می‌رود. اگر در فضای بسته حرارت داده شود با شدت بسیار منفجر می‌شود. به‌همین سبب، برای تهیۀ دینامیت، باروت، و مواد منفجره قوی از آن استفاده می‌کنند. در ۱۸۴۶، آسکانیو سوبروی ایتالیایی آن را کشف کرد. در دمای معمولی مایع است و از این رو در میان مواد منفجره ماده‌ای خاص و غیر عادی است. نیتروگلیسرین مادۀ منفجره مناسبی است، زیرا انرژی فعال‌سازی پایینی دارد و هنگام سوختن دود کمی تولید می‌کند. با این همه، در ابتدا به‌علت واکنشگری بالا از آن استفاده نمی‌کردند. آلفرد نوبل نیتروگلیسرین را به‌شکل خالص تهیه کرد. او برای جداکردن ناخالصی‌ها از آب استفاده کرد، زیرا گلیسرین در آب حل نمی‌شود. به این ترتیب، نیتروگلیسرین پایدارتر شد. نوبل آن را با برادۀ چوب مخلوط و دینامیت را اختراع کرد.

 

---