نیزه
نِیزه
سلاحی سرد و قدیم برای جنگ و شکار. نیزه را در اعصار گذشته از چوب محکم و راست و بلند منتهی به نوکی تیز، از سنگ چخماق یا فلزی، می‌ساختند. طول نیزه معمولاً بلندتر از قامت انسان و بیش از ۳ متر بود و تا اوایل قرن ۲۰ به‌منزلۀ جنگ‌افزاری انفرادی کاربرد داشت. نیزه‌داران سوار در جنگ‌ها نقشی مهم داشتند، اما گاه پیاده نظام مجهز به نیزه و سپر برای جلوگیری از تاخت‌وتاز سواران دشمن در میدان کارزار زانو می‌زدند، در پس سپر پنهان می‌شدند و نیزه‌های خود را که انتهای آن‌ها را بر زمین محکم نگه داشته بودند، به‌حالت مایل روبه جلو می‌گرفتند تا اسب‌های سواران دشمن و سپس خود سوار را از پای درآورند. در برخی مواقع نیزه همانند زوبین به‌سمت هدف پرتاب می‌شد. این شیوه هنوز نزد بعضی قبایل جنگل‌نشین، به‌ویژه در افریقا، دیده می‌شود. نیزه‌داران ایرانی در دوران هخامنشی به‌مثابۀ نیروی رزمی یا تشریفاتی، در جنگ‌ها و یا آیین‌های بزرگ شرکت می‌کردند. اعراب هم با نیزه و استفاده از آن آشنا بودند و در شاهنامه از جزیرةالعرب با عنوان «دشت سواران نیزه‌گذار» یاد شده است. امروزه پرتاب نیزه جزئی از مسابقه‌های دو و میدانی است و بازی‌های جهانی و المپیک آن را پذیرفته‌اند.