هضیبی، حسن ( ـ۱۹۷۳م)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

هَضیبی، حسن ( ـ۱۹۷۳م)
رهبر میانه‌رو اخوان‌المسلمین. پس از ترور حسن‌البنّا، در ۱۹۴۹، اخوان‌المسلمین، قاضی حسن هضیبی را به‌عنوان رهبر (مرشد عام) برگزیدند. وی با آن‌که از رهبران اخوان بود، چندان مشهور نبود و درنتیجه توافق جناح‌های تندرو و میانه‌رو اخوان، به رهبری این جماعت رسید. در درگیری‌های شدیدی که میان اخوان‌المسلمین و جمال عبدالناصر، رئیس‌جمهور مصر، رخ داد، قدرت رهبری سیاسی و تأثیر فکری رهبران اخوان به حاشیه رانده شد و فرصت برای ظهور سید قطب به‌عنوان مهم‌‌ترین نظریه‌پرداز اخوان‌المسلمین فراهم آمد. پس از طرح نظریۀ جاهلیت و حاکمیت سید قطب، هضیبی به مخالفت با آن برخاست و کتاب پرآوازۀ دُعاة‌لاقُضاة (داعیان و نه داوران) را نوشت. این کتاب که بیش از یک دهه پس از تألیفش در ۱۹۷۷م چاپ شد، نظریۀ سید قطب را که جهان معاصر را در جاهلیت محض و ستیز با حاکمیت الهی می‌دید رد می‌کند. با این‌حال، هضیبی همراه با سید قطب دستگیر و هر دو محکوم به اعدام شدند ولی حکم هضیبی به حبس ابد تخفیف یافت.