هلاخا
هَلاخا (halakhah)
(در عبری به‌معنی «رفتن») در دین یهود، شریعت شفاهی مبتنی بر تفسیرهای ربّیانیِ مکمل شریعت مکتوب در اسفار خمسه. هلاخا رفته‌رفته معنی طریقت یا قانون را یافته است. این احکام مکمل، سینه به سینه در میان عالی‌ترین مراجع ربیانی نقل شده و نخستین‌بار در تلمود[۱] و در میدراش[۲]، کتاب تفسیر، ضبط شده‌اند. هلاخا صرفاً صورت شرعی احکام است و شرح و توضیح جنبه‌های اخلاقی و سیاسی و مذهبی احکام در هَگّادا[۳] آمده است. پس از اتمام تلمود، هلاخا را مراجع ربیانی رفته‌رفته با اجتهاد دربارۀ شرایط جدید بسط دادند. هگادا نیز در قالب تألیفات، تفسیر‌ها، و نوشته‌های عرفانی و اخلاقی گسترش یافت.