همدان، قبیله
هَمْدان
قبیلۀ بزرگ عرب قحطانی. اینان پیش از اسلام در یمن سکونت داشتند و پس از اسلام به مصر و کوفه مهاجرت کردند. همدانی‌ها در ۹ق مسلمان شدند و مالک بن نمط از سوی پیامبر به حکومت آنان منصوب گردید. همدانی‌ها به دوستی با آل علی شهرت داشتند و در جنگ‌های با مخالفان، آن حضرت را همراهی می‌کردند. همدانی‌ها در قیام مختار ثقفی علیه امویان شرکت گسترده‌ای داشتند. اینان به اتفاق ایرانیان، بیشترین گروه یاران او را تشکیل می‌دادند. گروهی از همدانی‌ها در قرون اول اسلامی به اصفهان مهاجرت کردند و در همان شهر باقی ماندند. همدانی‌ها در شهرهای حمص و لاذقیه نیز سکونت داشتند. گروه‌هایی از این مردم همچنان در نواحی نجران و خنق و شروم یمن باقی ماندند. نجران در قرون ۴ـ ۵ق، شهر همدانی‌ها بود.