هم ایستایی (زمین شناسی)
هَم‌ایستایی (زمین‌شناسی)(isostasy)
وضعیت تعادل گرانشی[۱] همۀ بخش‌های پوستۀ[۲] زمین. پوستۀ زمین هنگامی در شرایط هم‌ایستایی است که در عمقی معیّن، وزن و در نتیجه، فشار سنگ‌های بالای آن عمق، در همه جا یکسان باشد. بنا به این نظریه سنگ‌سپهر (لیتوسفر) روی سُست‌سپهر شناور است، درست همان‌طور که قطعه‌ای چوب روی آب شناور می‌شود. اگر ضخامت قطعۀ چوب زیاد باشد، در مقایسه با قطعه‌ای نازک، بیشتر در آب فرو می‌رود، همچنین اگر چوب متراکم‌تر و چگالی آن بالاتر باشد، در مقایسه با چوب سبک‌تر، بیشتر در آب فرو می‌رود. دربارۀ مکانیسم هم‌ایستایی دو نظریه مطرح است: فرضیۀ ائری[۳] و فرضیۀ پرات[۴]، که هر دو معتبرند. بنا به فرضیۀ ائری قطعات پوسته‌ای زمین چگالی برابر و ضخامتی نابرابر دارند؛ مانند قطعات یخ شناور در آب، که کوه‌های یخ مرتفع‌تر ریشه‌های عمیق‌تری دارند. بنا به فرضیۀ پرات قطعات پوسته‌ای زمین چگالی متفاوت دارند، در نتیجه عمق پوسته ممکن است در همه جا یکسان باشد. در عمل، هر دو مکانیسم در هم‌ایستایی دخیل‌اند.