هنعه

هَنْعِه (Alhena)

هَنْعِه

(یا: المیسان، گاماجوزا) سومین ستارۀ درخشان صورت فلکی جوزا. دقیقاً در شمال ستارۀ درخشان و سرخ ابط‌الجوزا، در صورت فلکی جبّار، دیده می‌شود. نام آن در عربی به معنای داغ روی گردن شتر و نام دیگر آن، المیسان، به معنی خرامان است. هر دو نام از صورت‌های فلکی قدیمی مسلمانان گرفته شده است. برخی از اخترشناسان مسلمان، هنعه و دیگر ستاره‌های نزدیک آن را در کمان جبار (شکارچی) قرار می‌دادند، اما این ستاره در نقشه‌های جدید ستاره‌ای، قوزک یا پای رأس‌التوأم الموخر، یکی از برادران دوقلوی معروف به جوزا (دوپیکر) را تشکیل می‌دهد. هنعه را در آسمان شامگاهیِ سراسر نیمکرۀ شمالی زمین، و بیشتر نقاط نیمکرۀ جنوبی، از آذرماه تا اسفندماه، می‌توان دید. ستاره‌هایی نظیر هنعه، که با چشم غیرمسلح دیده می‌شوند، به کهکشان زادگاه زمین، راه شیری، تعلق دارند و بیشتر آن‌ها درخشان یا به نسبت نزدیک‌‌اند. هنعه ۵۷ سال نوری از منظومۀ خورشیدی فاصله دارد. برای مقایسه، فاصلۀ دورترین ستاره‌هایی که به آسانی دیده می‌شوند، به بیش از ۵هزار سال نوری می‌رسد. درخشش ذاتی یا کل برون‌داد نوری هنعه برابر با قدر مطلق ۰.۷ است. قدر مطلقِ ستاره‌های درخشان کم یا حتی منفی است. میزان درخشندگی این ستاره حدوداً ۴۵برابر برون‌داد خورشید است. هنعه در آسمان شبِ زمین با قدر ظاهری ۱.۹ می‌درخشد و یکی از ۵۰ ستارۀ درخشان از منظر زمین است. قدر ظاهری میزان درخشش ستاره از دید ناظر زمینی است. دمای سطحی هنعه حدود ۱۰هزار درجۀ سانتی‌گراد و اندکی کمتر از دو برابر دمای خورشید است. این دما به ستاره رنگی سفید می‌دهد. قطر آن حدود ۴میلیون کیلومتر و تقریباً دو برابر قطر خورشید است. اخترشناسان با توجه به ترکیب، دما، و سایر مشخصات، هنعه را در ردۀ ستاره‌های زیرغول قرار می‌دهند، به این معنی که در پایان نخستین و طولانی‌ترین مرحلۀ عمرش، مرحلۀ هیدروژن‌سوزی در بخش مرکزی، قرار دارد و رفته‌رفته با سوزاندن هیدروژن لایه‌های بیرونی و هلیوم بخش مرکزی به ستاره‌ای غول تبدیل می‌شود. نیز← ستاره

 

---