هولباین (کهین)، هانس (۱۴۹۷م ـ۱۵۴۳)

هولباین، هانس (۱۴۹۷م ـ۱۵۴۳)(Holbein, Hans, the Younger)

تک‌چهره آراسموس، اثر هانس هولباين (کهين)

نقاش و هنرمند آلمانی. باسمه‌های چوبی نیز می‌ساخت. بخش عمده‌ای از دوران فعالیتش را در مقام هنرمند تک‌چهره‌ساز، در دربار هِنری هشتم، پادشاه انگلستان، کار کرد. از برگزیده‌ترین چاپنقشگرانِ عصر خود بود؛ مجموعه‌ای باسمۀ چوبی با نام رقص مرگ (ح ‌۱۵۲۵) ساخت، و صفحاتِ عنوان کتابِ عهد جدید اثر لوتر و کتاباوتوپیا (آرمان‌شهر) اثر تامس مور را طراحی کرد. هولباین در آوگسبورگ به‌دنیا آمد. در ۱۵۱۵ به بازل رفت. با اراسموس، فیلسوف انسان‌گرا، طرح دوستی ریخت و کتاب او با نام مدح دیوانگی را مصوّر ساخت، و در ۱۵۲۳ سه تک‌چهره از او کشید. تک‌چهره‌های ریزنگارانه‌ای نیز اجرا کرد که در نیکلاس هیلیارد تأثیر گذاشت. هولباین نزد پدرش، هانس هولباین مِهين، و هانس بورکمایر هنر آموخت، و در نوجوانی همراه برادرش، آمبروسیوس (نقاشی خوش‌آتیه که در ۱۵۱۹ درگذشت)، در کارگاه پدر به‌ نقاشی پرداخت. مجموعۀ چاپنقش‌های رقص مرگ که هانس لوتسلبورگر براساس طرح‌های هولباین بر لوح چوبی حکاکی کرد، با آثار آلبرشت دورِر برای کتاب مکاشفات' یوحنا قابل قیاس‌اند، که از شاهکارهای هنر چاپ اروپا به‌شمار می‌آیند. طرح‌های بسیاری برای طلاسازی و شیشۀ منقوش، و شماری دیوارنگارۀ تزیینی پدید آورد (همچون دیوارنگارۀ رقص روستاییان برای خانه‌ای در بازل و نقاشی‌هایی برای شهرداری). نیز شماری نقاشی دینی اجرا کرد، که ازجمله عبارت‌اند از مسیح مرده (۱۵۲۱؛ بازل) و مریم عذرا (۱۵۲۲؛ زولوتورن). از ۱۵۳۲ لندن مرکز فعالیت هولباین بود؛ از بازرگانان آلمانی نقاشی کرد و تابلوی سفیران را آفرید که مهارت فنی و بهره‌گیری از تحریف تصویری در آن نظرگیر است. هولباین در تاریخ مکتب انگلستان نقاشی بی‌همتاست، و می‌توان او را تک‌چهره‌ساز برجستۀ جهانی خواند.

 

---