هیربدستان و نیرنگستان

هیربَدستان و نِیرَنگستان

دو متن به زبان اوستایی که در زمرۀ متن‌های اوستای متأخر قرار دارند. هیربَدستان حاوی مطالبی در باب وظایف و تکالیف هیربدان و تحصیلات دینی زنان دربردارد. در نیرنگستان قوانین مربوط به آیین‌های دینی به تفصیل آمده است و در آن از هوم، درون (Dron: نان دعاخوانده)، برسم (شاخه‌های مقدس که در هنگام مراسم دینی در دست می‌گرفتند)، نثارها و چگونگی فراهم آوردن و آماده کردن آن‌ها، قربانی‌ها، موارد برگزاری آیین‌های دینی و دعاهای مخصوص آن‌ها سخن رفته است. معمولاً هیربدستان را جزئی از نیرنگستان می‌شمارند، زیرا که این دو متن از نظر سبک نگارش همانندند و نیز در نسخه‌های خطی متن هیربدستان مقدّم بر متن نیرنگستان می‌آید. زند (ترجمه و تفسیر به زبان فارسی میانه) هیربدستان و نیرنگستان موجود است. این دو متن در دو مجلد به زبان انگلیسی ترجمه شده‌اند (کوتوال ـ کرین بروک، ۱۹۹۳ـ۱۹۹۵، پاریس).