هیولی (فلسفه)
هَیولی (فلسفه)
(یا: مادة‌المواد) جوهری که جسم از آن تشکیل شده است. هیولی بنا به رأی دشتکی با انضمام به صورت و بنابر حکمت متعالیه و آرای مشّایی با اتحاد با صورت، جسم از آن درست می‌شود. فلاسفۀ مشایی با بهره از برهان «فصل و وصل» (یعنی تفارق جهت اتصالی و انفصالی در شی) و برهان «قوه و فعل» (یعنی عدم اتحاد فاعل و قابل در جسم) به وجود امری قابل (پذيرنده) در اجسام یعنی هیولی معتقد شده‌اند، حال آن که شیخ اشراق با نقد این براهین، منکر وجود هیولی شده و جسم را مقدار صرف می‌داند.