وخی

وَخی

(یا: وَخانی؛ واخی)، از زبان‌های ایرانی شرقی در گروه پامیری، رایج در ناحیۀ وَخان. این زبان در محدوده‌ای از روستاهای واقع در کرانۀ روسی آب‌پنج رایج است و دو گویش سفلا و علیا دارد. برخی از روستاهای وخی زبان در افغانستان نیز قرار دارند. وخی و سریکُلی تحت تأثیر هم هستند. جمعیت وخی زبان به 30.000 تن می‌رسد. هجا در وخی ممکن است هم با صامت و هم با مصوت آغاز شود و آغاز برخی از هجاها سه صامت است، مانند Strizg «جاروی بزرگ». آغاز هجا با دو صامت رایج است. تکیه در وخی فقط برای شناسه‌های مصدری و صفت فاعلی نقلی به کار می‌رود. در صیغه‌های فعلیِ دارای شناسه، تکیه روی هجای نخست گذاشته می‌شود. شماری از واژگان وخی: spundr «ابزار شخم‌زنی»، zoti «آزاده»، sot «سنگ صاف» و lort «چاق».