ورنوسفادرانی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

وَرْنوسْفادرانی

از گویش‌های مرکزی ایران که در ورنوسفادران - یکی از سه روستای سده اصفهان - بدان سخن می‌گویند. صامت‌های ورنوسفادرانی همانند فارسی است. مصوت‌های آن شامل u o i e a و مصوت مرکب /oy/ است. تغییرات آوایی آن عبارت‌اند از: تبدیل /a/ به /e/ در gendom «گندم»، ege «اگر»؛ تبدیل /a/ به /u/ در nun «نان»، zuniye «می‌دانی»، zumma «داماد»؛ تغییر رشتۀ آوایی /ab/ به o؛ تبدیل /b/ به /v/ در varg «برگ»، حذف صامت پایانی یا گذاشتن مصوت بین دو صامت مانند: das «دست»، pi «پیه»، تبدیل خوشۀ /st/ به /ss/ در dasse «دسته»، basse «بسته»؛ جابه‌جایی» /d/ با /t/. پسوند نکره‌ساز -i بعد از واژه است: zuri «زوری». معرفه نشانه‌ای ندارد، امّا اگر اسم مصوت پایانی داشته باشد -ya به آن افزوده می‌شود: meliya «گربه (مشخص)». همانند فارسی مضاف بر مضاف‌الیه مقدم است، صفت هم بعد از موصوف است و جای کسره، -i می‌گیرد مانند: nunigendom «نان گندم». در این گویش /z/ آغازی قدیم به جای /d/ حفظ شده است: zumma «داماد»، zun- «دان ‌ـ» ستاک دانستن. برخی از واژگان ورنوسفادرانی: xom «خودم»، xeb «خوب»، bar «در»، bale «بزرگ»، late «زمین» و sen «تابستان».