وزن (موسیقی)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

وزن (موسیقی)(rhythm)
(یا: ریتم) اصطلاحی در موسیقی ایرانی و معادل واژۀ ریتم در موسیقی غربی؛ نیز قرارگیری اصوات در زمان. به‌معنای کلی، وزن، تناوب منظم عناصر متضاد است. واژۀ میزان برگرفته از وزن است و در اصطلاح گفته می‌شود، این آهنگ در وزن ۴/۲یا‌ ۴/۳ یا‌۸/۶ یا‌ ۴/۵ است یا از میزان یک آهنگ پرسیده می‌شود. گفته شده است که وزن نوعی تناسب حاصل از ادراک وحدت در میان اجزاء متعدد است که اگر در مکان واقع شود آن را قرینه و اگر در زمان واقع شود آن را وزن می‌گویند. در کتاب‌های قدیم واژۀ ایقاع به‌جای وزن به‌کار می‌رفته است و مراغی در مقاصد‌الالحان آن را این گونه تعریف کرده است: «و ایقاع جماعتی نَقَرات (ضربه‌ها) باشند که میان آن‌ها زمان‌های معیّن محدوده واقع شود مشتمل بر ادواری چند متساوی در کمیّت بر اوضاع مخصوصی که ادراک تساوی آن به طبع سلیم توان کرد». نیز← ضرب_(موسیقی_ایرانی)