وسپاسیانوس
وِسْپاسیانوس (۹ـ۷۹م)(Vespasian)
امپراتور روم از ۶۹م. زمانیکه در فلسطین سرگرم جنگ بود، سربازانش او را امپراتور خواندند. مدیری توانا بود و ایالتهای شرقی را تجدید سازمان داد. ساخت کولیزه[۱] را در رُم آغاز کرد که تیتوس فلاویوس وِسپاسیانوس[۲]، پسرش، آن را به پایان رساند. فرماندۀ لژیون دوم[۳] در تهاجم امپراتور کلودیوس[۴] به بریتانیا در ۴۳م بود و نقش مؤثری در پیروزی رومیان در مِدوِی[۵] داشت. سپس عازم فتح جنوب غربی انگلستان شد. امپراتور نرون[۶] در ۶۶ـ۶۷م او را مأمور سرکوب شورش یهودیان کرد. پس از چندین محاصره، و نبرد سهمگین، جَلیل[۷] را باز ستاند و شهرهای یوتوپاتا[۸]، گَمالا[۹] و گیسکالا[۱۰] را تصرف کرد و تسلیمشدن سِفوریس[۱۱] را پذیرفت. طی جنگهایی در ۶۵ـ۶۹م سامره (ساماریا)[۱۲] و بیشتر یهودیه[۱۳] را مطیع ساخت و سپس متوجه جنگ بر سر جانشینی نرون شد. تیتوس، پسرش را مأمور ادامه جنگ با یهودیان کرد، سپس جایگاه خود را در مصر مستحکم کرده و سپاهی را روانۀ ایتالیا کرد. جنگ داخلی با اقدامات فرماندهان زیردست او، و بدون آنکه حتی در یک نبرد شرکت کند، به سود او پایان یافت.