ولید اموی اول
وَلیدِ اُمَوی اوّل (۴۸ـ۹۶ق)
(يا: وليد بن عبدالملک) ششمین خلیفه (حک: ۸۶ـ۹۶ق) از سلسلۀ امویان. پس از مرگ پدرش، عبدالملک بن مروان، به‌‌خلافت رسید. ظالم و خون‌ریز، و به کم‌عقلی و نادانی معروف بود و در سخن گفتن اغلاط بسیار داشت. با وجود این، در دوران خلافت وی، به‌‌سبب حضور دولتمردانی مقتدر و باتدبیر، حوادث بزرگی روی داد و قلمرو اسلام وسعت بسیار یافت و اسلام عظمت و شکوه ظاهری چشم‌گیری به‌دست آورد. ولید، عمر بن عبدالعزیز را فرمانروای مدینه کرد و فرمان داد تا مسجدالنبی را وسعت دهد و امپراتور روم را واداشت تا برای تجدید بنای این مسجد ۱۰۰هزار مثقال طلا و ۱۰۰ کارگر و ۴۰ بار سنگ‌های رنگارنگ مرمر ارسال کند. عمربن عبدالعزیز هم با تخریب خانه‌های اطراف مسجد و حجره‌های همسران پیغمبر (ص)، مسجد را تخریب و سپس بازسازی کرد و در ۹۰ق آن را به‌پایان رساند. ولید نخستین کس در اسلام بود که کعبه را با طلا تزئین کرد؛ بدین گونه که ۳۰هزار دینار طلا را به‌شکل ورق‌های نازک درآورده و در ستون‌های داخلی، ناودان و رکن‌های کعبه به‌کار برد. ولید همچنین با صرف هزینۀ زیاد، مسجد جامع دمشق را تجدید بنا کرد. در زمان او، حجاج بن یوسف ثقفی همچنان حاکم نیمه شرقی جهان اسلام باقی‌ماند و قتیبة بن مسلم باهلی، بخش بزرگ از ماوراء‌النهر را تصرف کرد و محمد بن قاسم ثقفی قسمتی از سند را به‌تصرف درآورد. موسی بن نصیر فرمانروای مدبر ازیقیه هم ابتدا به سرداری طارق بن زیاد و سپس با حضور خود توانست قوای اسلام را از تنگۀ جبل‌الطارق عبور داده و بخش‌هايي از اسپانیا را که عرب «اندلس» خواند، ضمیمۀ قلمرو خلافت کند (۹۲ق). ولید به‌‌رغم جهالت‌ها و مظالمش، بانی نخستین بیمارستان و مهمان‌سرا در ممالک اسلامی است و اولین کسی است که برای نابینایان، بینوایان و جذامیان خواروبار مقرر داشت. وی پس از نُه سال و هشت ماه خلافت در ۴۳/۴۹سالگی درگذشت.