وهبی افندی ، محمد (مرعشی ۱۱۳۳ـ۱۲۲۴ق)
وَهَبی اَفَنْدی، محمّد (مرعشی ۱۱۳۳ـ۱۲۲۴ق)
دولتمرد، فرهنگ‌نویس و شاعر عثمانی. پس از آن‌که تحصیلاتش به‌‌پایان رسید به استانبول رفت و در آن‌جا سرگرم تدریس شد. چندی نیز در روملی و آناتولی عهده‌دار قضاوت بود. در ۱۱۸۹ق، به شیراز نزد کریمخان زند رفت و نامۀ عبدالحمید یکم را به او رساند. در راه مراجعت، در بغداد گزارشی به استانبول فرستاد و در آن خبر داد که در اختلاف ایران با عثمانی، عمرپاشا، والی بغداد، گناهکار است؛ اما پیش از آن، عمرپاشا که از محتوای گزارش او خبردار شده بود، گزارشی به دربار عثمانی فرستاد و وهبی را متهم کرد که به‌سبب نواخت‌های کریمخان تحت تأثیر او قرار گرفته است. پس از آن وهبی قصیده‌ای در شرح سفارت خود، بی‌گناهی‌اش و دروغ‌بودن گزارش عمرپاشا، با نام «قصیدۀ طنانه» سرود و برای سلطان عثمانی فرستاد. سلطان نیز فرمان برکناری و قتل والی بغداد را داد و وهبی را بخشید. وهبی در ادب فارسی، ترکی و عربی توانا بود. از آثارش: تحفۀ وهبی که فرهنگ منظوم عربی به فارسی است (۱۱۹۷ق)؛ نخبةاللغة که فرهنگ منظوم فارسی به ترکی است؛ سفارت‌نامۀ وهبی سنبل‌زاده که محمدامین ریاحی آن را به فارسی برگردانده و در سفارت‌نامه‌های ایران به‌چاپ رسانده است (تهران، ۱۳۶۸ش)؛ شرح دیوان حافظ به ترکی در دو جلد (قاهره، ۱۲۶۳ و ۱۲۷۳ق؛ استانبول، ۱۲۸۶؛ ۱۲۸۸ـ۱۲۸۹ق)؛ دیوان شعر ترکی (قاهره، ۱۲۵۳ق)؛ منظومۀ شوق‌انگیز به ترکی (استانبول، ۱۲۸۶ق)؛ منظومۀ لطیفه به ترکی (استانبول، ۱۲۸۶ق)؛ منظومۀ آه وانین به ترکی (استانبول، ۱۳۰۴ق).