وهمیات

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

وَهْمیّات (منطق)

در اصطلاح منطق، قضیه‌هایی که از قّوۀ وهم سرچشمه می‌گیرند و قّوۀ وهم موجب باورداشتن آن‌ها می‌شود و با آن‌که برخی از منطق‌دانان وهمّیات را قضایا یا مقدمات باطل می‌دانند، امّا وهّمیات همواره و همیشه باطل و نادرست نیستند و می‌توان آن‌ها را به درست و نادرست یا صادق و کاذب تقسیم کرد: ۱. وهّمیات درست (صادق)، عبارت‌اند از پاره‌ای احکام عقل که بر محسوسات مبتنی است، مثل این حکم که «دو جسم دارای یک مکان نیستند» که وهم آن را می‌پذیرد و درست هم هست. ۲. وهمّیات نادرست (کاذب)، احکامی که وهم از دریافت‌های عقلانی مبتنی‌بر امور غیرمحسوس صادر می‌کند و چون وهم تابع محسوسات است، همین امر به صدور حکمی کاذب منجر می‌گردد، مثل این حکم که «هر موجودی در مکان است».