ویدری

ویدَری

از گویش‌های مرکزی ایران که مردم روستای ویدر (وی‌پر) در بخش خَرَقان ساوه بدان تکلم می‌کنند. این گویش با اَلْویری، وَفسی، آشتیانی، کهکی و آمُره‌ای مجموعۀ گویش‌های تفرشی را تشکیل می‌دهد. اگرچه به دلیل همسایگی با مناطق ترک‌نشین تأثیر زیادی از ترکی پذیرفته است اما صامت‌های ویدری همانند صامت‌های فارسی است. برخی از تغییرات آوایی در ویدری به شرح زیر است: تبدیل رشتۀ آوایی /ab/ به /ev/ در sevz «سبز»، گاهی مضاف‌الیه پیش از مضاف می‌آید و نشانۀ آن مثل ترکی -i است. در موارد دیگر ترتیب مضاف و مضاف‌الیه مثل فارسی است. صفت همچون فارسی پیش از موصوف می‌آید و نشانۀ آن -e یا پس از مصوت -ye است: daraxtesecz «درخت سبز»، zineye vader «زنِ خوب». صفات اشاره: am «این» u «آن» و نشانۀ مصدر en است: beketen «افتادن». پیشوندهای فعلی عبارت‌اند از b- ba-، be، bi-، bo)، v- va-، ve، vi، vo- و h-: baxandesten «خندیدن»، beketen «شکافتن»، bobonesten «گریستن»، virjesten «برخاستن». برخی از واژه‌های ویدری: biz «بُز»، pare «پریروز»، bud «ران»، toy «عروسی»، ترکی؛ kurpu پُل (ترکی) و asbe‌ «سگ».