ویلن
ویلِن (villein)
دهقانی که در چارچوب نظام فئودالیته[۱] در اروپای قرون وسطا موظف به پرداخت وجوه و ارائه خدمات به خاوند در ازای دریافت زمین بود. ویلن‌ها با آنکه برده نبودند و در اسناد قرون وسطایی از آنان با عنوان آزادمرد و آزادزن[۲] یاد شده، آزاد نبودند. آنان حق ترک زمین خاوند را نداشتند و مشمول تعهدات فراوانی در قبال او بودند، ازجمله هرهفته دو الی سه روز کار بر روی تیول خاوند، کشت‌وکار اضافی و پرداخت مقادیری به‌صورت نقدی و جنسی به خاوند. در زمان تدوین نامۀ ثبت املاک[۳] (۱۰۸۷م) ویلن‌ها اکثریت جمعیت انگلستان را تشکیل می‌دادند و نیروی کار تیول‌ها بودند. جایگاه اجتماعی آنان رفته‌رفته روبه افول نهاد، به‌طوری‌که در اوایل قرن ۱۴م به‌لحاظ شخصی و حقوقی تفاوت چندانی با بردگان نداشتند. اما در نیمۀ دوم قرن ۱۴م به‌دنبال بروز کمبود شدید نیروی کار براثر مرگ سیاه ارتقای رتبه یافتند. در قرن ۱۵م نظام مبتنی‌بر ویلن در انگلستان جایش را به نظامی مبتنی‌بر اجاره و کار آزاد داد، اما در فرانسه تا ۱۷۸۹ ادامه یافت. چنانکه از شواهدی چون «پیرس شخم‌کار[۴]» (حدود ۱۳۹۴م) و نقاشی‌هایی مثل مزامیر لاترل[۵] (۱۳۴۰م) بر می‌آید ویلنِ قرون وسطایی قطعاً زندگی پرمشقتی داشته است.