ولز، اورسون (۱۹۱۵ـ۱۹۸۵): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه زندگینامه | |||
|عنوان =اورسون ولز | |عنوان =اورسون ولز | ||
|نام =Orson Welles | |نام =Orson Welles | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۶: | ||
|پست تخصصی = | |پست تخصصی = | ||
|باشگاه = | |باشگاه = | ||
}}بازیگر، فیلم‌نامه‌نویس، و کارگردان امریکایی سینما و تئاتر. ''همشهری کین''<ref>''Citizen Kane'' | }} | ||
[[پرونده:40103700-2.jpg|بندانگشتی|اورسون ولز]] | |||
وِلْز، اورسون (۱۹۱۵ـ۱۹۸۵)(Welles, Orson)<br /> [[File:40103700.jpg|thumb|وِلْز، اورسون]] | |||
بازیگر، فیلم‌نامه‌نویس، و کارگردان امریکایی سینما و تئاتر. ''همشهری کین''<ref>''Citizen Kane'' | |||
</ref> (۱۹۴۱) نخستین و مهم‌ترین فیلم اوست که کارگردانی، تهیه‌کنندگی و بازیگری آن را برعهده داشت. ''بانویی از شانگهای''<ref>''The Lady from Shanghai'' | </ref> (۱۹۴۱) نخستین و مهم‌ترین فیلم اوست که کارگردانی، تهیه‌کنندگی و بازیگری آن را برعهده داشت. ''بانویی از شانگهای''<ref>''The Lady from Shanghai'' | ||
</ref> (۱۹۴۸) و ''نشانی از شر''<ref>''Touch of Evil'' </ref> از دیگر فیلم‌های اوست که به گونۀ فیلم نُوار<ref>film noir </ref> تعلق دارند؛ او در فیلم ''مرد سوم''<ref>''The Third Man'' </ref> (۱۹۴۹) شخصیت هری لایم<ref>Harry Lime</ref> را بازی کرد. اورسون ولز از ۱۶سالگی در دوبلین<ref> Dublin</ref>، ایرلند بر روی صحنه رفت. با [[هاوسمن، جان (۱۹۰۲ـ ۱۹۸۸)|جان هاوسمن]]<ref> John Houseman</ref> در ۱۹۳۷ تئاتر مرکوری<ref> Mercury Theatre </ref> را در نیویورک بنا نهاد و ازجمله اجرایی از ''یولیوس سزار''<ref>''Julius Caesar''</ref> را با لباس‌های مدرن به‌روی صحنه برد. در ۱۹۳۸ برنامه‌ای رادیویی از ''جنگ دنیاها''<ref>''The War of the Worlds''</ref> اثر [[ولز، هربرت جورج (۱۸۶۶ـ۱۹۴۶)|اچ جی ولز]]<ref> H G Wells </ref> را چنان واقع‌گرایانه اجرا کرد که ترس و هراس از حملۀ مریخی‌ها سراسر امریکا را فراگرفت. در ۱۹۳۹ به هالیوود رفت. ''همشهری کین'' با نوآوری در نورپردازی، زوایا و حرکات دوربین به یکی از شاهکارهای تاریخ سینما تبدیل شده است. ولی آثار بعدی او به‌سبب دخالت‌های استودیو ـ همچون فیلم ''خانوادۀ باشکوه آمبرسون''<ref>''The Magnificent Ambersons'' </ref> (۱۹۴۲) ـ با مشکلاتی روبه‌رو شد و او ترجیح داد که بیشتر در اروپا کار کند؛ بنابراین، فعالیتش در هالیوود به بازی در فیلم‌های دیگران و تعداد کمی کارگردانی محدود شد. از دیگر فیلم‌های اوست: ''بیگانه''<ref>''The Stranger'' </ref> (۱۹۴۶)، ''مکبث''<ref>Macbeth </ref> (۱۹۴۸) ، ''اُتللو''<ref>''Othello''</ref> (۱۹۵۲)، ''ناقوس‌های نیمه‌شب''<ref>''Chimes at Midnight'' </ref> (۱۹۶۶)، و ''ت مثل تقلب''<ref>''F for Fake'' </ref> (۱۹۷۳). اورسون ولز در ۱۹۷۵ جایزۀ یک عمر فعالیت سینمایی را از مؤسسۀ فیلم امریکا<ref>American Film Institute</ref> دریافت کرد. در ۱۹۹۸ ریک اشمیدلین<ref>Rick Schmiidlin </ref>، والتر مارچ<ref>Walter Murch </ref>، جاناتان روزنبام<ref>Jonathan Rosenbaum </ref>، و باب اونیل<ref>Bob O’Neil </ref> برای ترمیم فیلم ''نشانی از شر'' جایزۀ ویژه‌ای را در مراسم اعطای جوایز انجمن منتقدان سینمایی<ref>''Film Critics Awards'' </ref> لوس‌آنجلس دریافت کردند. در مراسم اعطای جوایز منتقدان سینمایی نیویورک<ref>New York Film Critics Circle Awards</ref> در ۱۹۹۸، به نسخۀ ترمیم‌شده یا «نسخۀ کارگردان» این فیلم تقدیرنامۀ ویژه اعطا شد. | </ref> (۱۹۴۸) و ''نشانی از شر''<ref>''Touch of Evil'' </ref> از دیگر فیلم‌های اوست که به گونۀ فیلم نُوار<ref>film noir </ref> تعلق دارند؛ او در فیلم ''مرد سوم''<ref>''The Third Man'' </ref> (۱۹۴۹) شخصیت هری لایم<ref>Harry Lime</ref> را بازی کرد. اورسون ولز از ۱۶سالگی در دوبلین<ref> Dublin</ref>، ایرلند بر روی صحنه رفت. با [[هاوسمن، جان (۱۹۰۲ـ ۱۹۸۸)|جان هاوسمن]]<ref> John Houseman</ref> در ۱۹۳۷ تئاتر مرکوری<ref> Mercury Theatre </ref> را در نیویورک بنا نهاد و ازجمله اجرایی از ''یولیوس سزار''<ref>''Julius Caesar''</ref> را با لباس‌های مدرن به‌روی صحنه برد. در ۱۹۳۸ برنامه‌ای رادیویی از ''جنگ دنیاها''<ref>''The War of the Worlds''</ref> اثر [[ولز، هربرت جورج (۱۸۶۶ـ۱۹۴۶)|اچ جی ولز]]<ref> H G Wells </ref> را چنان واقع‌گرایانه اجرا کرد که ترس و هراس از حملۀ مریخی‌ها سراسر امریکا را فراگرفت. در ۱۹۳۹ به هالیوود رفت. ''همشهری کین'' با نوآوری در نورپردازی، زوایا و حرکات دوربین به یکی از شاهکارهای تاریخ سینما تبدیل شده است. ولی آثار بعدی او به‌سبب دخالت‌های استودیو ـ همچون فیلم ''خانوادۀ باشکوه آمبرسون''<ref>''The Magnificent Ambersons'' </ref> (۱۹۴۲) ـ با مشکلاتی روبه‌رو شد و او ترجیح داد که بیشتر در اروپا کار کند؛ بنابراین، فعالیتش در هالیوود به بازی در فیلم‌های دیگران و تعداد کمی کارگردانی محدود شد. از دیگر فیلم‌های اوست: ''بیگانه''<ref>''The Stranger'' </ref> (۱۹۴۶)، ''مکبث''<ref>Macbeth </ref> (۱۹۴۸) ، ''اُتللو''<ref>''Othello''</ref> (۱۹۵۲)، ''ناقوس‌های نیمه‌شب''<ref>''Chimes at Midnight'' </ref> (۱۹۶۶)، و ''ت مثل تقلب''<ref>''F for Fake'' </ref> (۱۹۷۳). اورسون ولز در ۱۹۷۵ جایزۀ یک عمر فعالیت سینمایی را از مؤسسۀ فیلم امریکا<ref>American Film Institute</ref> دریافت کرد. در ۱۹۹۸ ریک اشمیدلین<ref>Rick Schmiidlin </ref>، والتر مارچ<ref>Walter Murch </ref>، جاناتان روزنبام<ref>Jonathan Rosenbaum </ref>، و باب اونیل<ref>Bob O’Neil </ref> برای ترمیم فیلم ''نشانی از شر'' جایزۀ ویژه‌ای را در مراسم اعطای جوایز انجمن منتقدان سینمایی<ref>''Film Critics Awards'' </ref> لوس‌آنجلس دریافت کردند. در مراسم اعطای جوایز منتقدان سینمایی نیویورک<ref>New York Film Critics Circle Awards</ref> در ۱۹۹۸، به نسخۀ ترمیم‌شده یا «نسخۀ کارگردان» این فیلم تقدیرنامۀ ویژه اعطا شد. | ||