دهاقان، شهرستان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{الگو: جعبه اطلاعات شهر ایران|نام فارسی=|نام لاتین=Dehaqan|نام قدیمی=|نام دیگر=|استان=اصفهان|شهرستان=|بخش=مرکزی|موقعیت=نواحی جنوب غربی استان اصفهان|جمعیت=34,511نفر (1395ش)|نوع اقلیم=آب و هوایِ معتدل کوهستانی (با زمستان‌های نسبتاً سرد و تابستان‌های نسبتاً معتدل)|ارتفاع از سطح دریا=حدود ۲,۰۵۰متر (در مرکز شهرستان)|تولیدات و صنایع مهم=غلات (گندم، جو، ذرت و لوبیا)، گل‌های تزئینی، صیفی‌جات و میوه‌های جالیزی، انار، انگور و گردو|برخی بناهای مهم=مسجد جامع شهر دهاقان (مسجد حاج میرزابابا)، مسجد میر در شهر دهاقان، مقبرۀ سلطان محمد در کنار بازار شهر دهاقان، مسجد جامع روستای پوده و امامزاده شاه زید پوده|شهر ها و آبادی های مهم=دهاقان و گلشن}} | |||
دهاقان، شهرستان (County) Dehaqan | دهاقان، شهرستان (County) Dehaqan | ||
واقع در نواحی | واقع در نواحی جنوب غربی [[اصفهان، استان|استان اصفهان]]، به مرکزیت اداری [[دهاقان|شهر دهاقان]]. تشکیل این شهرستان طی نیم‌قرن اخیر مراحل پر فراز و نشیبی داشته است: در تقسیمات کشوری معاصر این منطقه تابع [[شهرضا، شهرستان|شهرستان شهرضا]] بوده؛ سال 1369ش، بخش سمیرم سفلی با مرکزیت شهر دهاقان در شهرستان شهرضا ایجاد شد؛ در 20 مرداد 1382ش، ضمن الحاق دهستان کهرویه<ref>Kahruyeh</ref> از بخش سمیرم سفلی به بخش مرکزی شهرستان شهرضا، شهرستان سمیرم سفلی به مرکزیت شهر دهاقان از ترکیب بخش‌های مرکزی به مرکزیت شهر دهاقان و بخش وردشت<ref>Vardasht</ref> به مرکزیت روستای فتح‌آباد ایجاد شد؛ چند روز بعد و به دنبال اعتراضات مردمی، براساس مصوبۀ هیأت دولت در تاریخ 2 شهریور 1382ش دهستان وردشت به [[سمیرم، شهرستان|شهرستان سمیرم]] برگردانده شد؛ در اواسط سال 1387ش نام شهرستان سمیرم سفلی به شهرستان دهاقان تغییر یافت؛ و نهایتاً در نیمۀ دوم سال 1390ش بنابر مصوبۀ هیأت دولت در تاریخ 27 شهریور 1390ش دهستان دره‌شور از بخش مركزی شهرستان دهاقان جدا و به بخش مركزی شهرستان سميرم الحاق شد. در مورد وجه تسمیۀ دهاقان نظرات گوناگونی وجود دارد که از آن میان، ارتباط این کلمه با «دهاق» به معنای آب بسیار و یا با کلمۀ دهگان/دهقان مستندتر به نظر می‌رسد. شهرستان دهاقان کنونی متشکل است از بخش مرکزی با سه دهستان (با مجموع 13 روستا) و دو شهر: دهستان‌های قمبوان<ref>Qombovan</ref>، موسی‌آباد و همگین<ref>Hamgin</ref>، و شهرهای دهاقان و گلشن. شهر اخیر در نیمۀ دوم سال 1389ش، با تجمیع سه روستای دهستان موسی‌آباد (موسی‌آباد، دولت‌آباد و مهدی‌آباد) ایجاد شده است. براساس سرشماری سراسری سال 1395ش جمعیت شهرستان دهاقان 34,511نفر است؛ طبق اطلاعات مرکز آمار ایران و براساس سرشماری مذکور، نزدیک به 68درصد ساکنان شهرستان شهرنشین و حدود 32درصد روستانشین هستند. شهرستان دهاقان در شمال با [[مبارکه، شهرستان|شهرستان مبارکه]]، در شرق و جنوب شرقی با [[شهرضا، شهرستان|شهرستان شهرضا]]، در جنوب غربی با [[سمیرم، شهرستان|شهرستان سمیرم]]، و در غرب با [[بروجن، شهرستان|شهرستان بروجن]] (در استان [[چهارمحال و بختیاری]]) محدود شده است. | ||
این شهرستان با ارتفاع حدود ۲,۰۵۰متر (در مرکز آن)، آب و هوایِ معتدل کوهستانی (با زمستان‌های نسبتاً سرد و تابستان‌های نسبتاً معتدل) و حدود ۱,435کيلومترمربع وسعت، در مرکز فلات ایران در دامنۀ شرقی رشته‌کوه‌های [[زاگرس، کوهستان|زاگرس]] واقع شده است. شهرستان دهاقان از لحاظ اقلیمی به دو منطقه تقسيم می‌شود: 1. دشتِ منطقۀ شمال و شرق كه ناحيه‌ای نيمه‌خشک، با ميزان بارندگی کم است؛ 2. منطقۀ کوهستانی جنوب و غرب، با تپه‌ها و كوه‌های مرتفع كه ميزان بارندگی و رطوبت آن، نسبت به منطقۀ شمال و شرق بيش‌تر است. این شهرستان از لحاظ بارندگی در مجموع جزو مناطق نیمه‌خشک قرار می‌گیرد. مردم این شهرستان شیعۀ دوازده‌امامی‌اند. عمدۀ آنها به زبان فارسی (گویش محلی) سخن می‌گویند و اقلیتی نیز از ترک‌زبانان [[قشقایی|ایل قشقایی]] هستند. این شهرستان در گذشته از ییلاقات ایل قشقایی بوده، اما در چند دهۀ اخیر شمار زیادی از آنها در این منطقه یکجانشین شده‌اند. شغل بیشتر مردم شهرستان کشاورزی، دامداری و مشاغل خدماتی و تولیدات عمدۀ زراعی و باغی آنها غلات (گندم، جو، ذرت و لوبیا)، گل‌های تزئینی، صیفی‌جات و میوه‌های جالیزی، انار، انگور و گردو است. بافت قالی و کرباس و رویه‌چینی گیوه در میان مردم این شهرستان رونق زیادی دارد. شهرستان دهاقان در حوضۀ آبریز [[زاینده رود|زاینده‌رود]] قرار دارد؛ اما به دلیل خشکسالی یک‌دهۀ اخیر و وجود سدهایی بر روی زاینده‌رود، آب زراعی این شهرستان از طریق قنوات و چاه‌ها و چشمه‌های متعدد تأمین می‌شود. [[جهانگیرخان قشقایی]]، فيلسوف و مجتهد برجستۀ سدۀ 13ش، از مردم دهاقان بوده است. | |||
برخی از آثار تاریخی شهرستان: مسجد جامع شهر دهاقان (مسجد حاج میرزابابا) متعلق به اوایل دورۀ [[قاجاریه، سلسله|قاجاریه]]، مسجد میر در شهر دهاقان متعلق به اواخر دورۀ [[سلجوقیان|سلجوقی]] تا اوایل دورۀ [[ایلخانان|ایلخانی]]، مقبرۀ سلطان محمد متعلق به اواسط سدۀ 8ق در کنار بازار شهر دهاقان، مسجد جامع روستای پوده<ref>Pudeh</ref> از توابع دهستان قمبوان مربوط به اواخر دورۀ [[صفویه]] تا دورۀ [[زندیه]] و امامزاده شاه زید پوده مربوط به دورۀ صفویه. | |||
---- | ---- | ||
[[رده:جغرافیای ایران]] | [[رده:جغرافیای ایران]] | ||
[[رده:اصفهان]] | [[رده:اصفهان]] | ||