آناهیتا (اسطوره): تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
آناهیتا (اسطوره)<br> | آناهیتا (اسطوره)<br> | ||
[[پرونده: 10235700.jpg | بندانگشتی|آناهيتا]](ناهید در فارسی امروزی) ایزدبانوی نگهبان [[آب|آب]]<nowiki/>های روان، خرد و باروری و نگهبان خانواده در دین [[زردشتی، آیین|زردشتی]] و باورهای ایران پیش از [[اسلام]]. آناهیتا واژهای است اوستایی بهمعنی پاک و زنندۀ پلیدی. پیشوند «آن» یا «اَن» در زبان اوستایی بهمعنای نفی است و آهیته یا اَهیته بهمعنی پلیدی و زشتی است. در ''اوستای'' عهد [[ساسانیان|ساسانی]] نام آناهیتا با پیشوند | [[پرونده: 10235700.jpg | بندانگشتی|آناهيتا]](یا: اَناهیتا؛ اَناهید؛ و ناهید در فارسی امروزی) بزرگترین و محبوبترین ایزدبانو در [[اساطیر ایران|اساطیر ایرانی]] و آیین [[زرتشت]]. ایزدبانوی نگهبان [[آب|آب]]<nowiki/>های روان، خرد و باروری و نگهبان خانواده در دین [[زردشتی، آیین|زردشتی]] و باورهای ایران پیش از [[اسلام]]. آناهیتا واژهای است اوستایی بهمعنی پاک و زنندۀ پلیدی. در [[آبان یشت]] (یشت پنجم) که یکی از بزرگترین یشتهاست ستایش و توصیف شده است. مهمترین ویژگیای که در اوستا و اساطیر ایرانی برای آناهیتا برشمرده شده پاکی و پاکدامنی اوست، که این ویژگی وجه امتیاز یا اختلاف او با همتای یونانیاش، [[آفرودیت]]، است. در مشخصات ظاهری نیز آناهیتا بهسان زنی بسیار زیبارو و خوشاندام، آراسته، شکوهمند، مجلل و با اندام بیشتر پوشیده به تنپوشهای مجلل توصیف شده است. | ||
پیشوند «آن» یا «اَن» در زبان اوستایی بهمعنای نفی است و آهیته یا اَهیته بهمعنی پلیدی و زشتی است. در ''اوستای'' عهد [[ساسانیان|ساسانی]] نام آناهیتا با پیشوند اَرِدْویسور (بهمعنای پُرزور) همراه است. ایرانیان باستان برای حفظ حرمت آناهیتا در آبهای روان شستوشو نمیکردند و یا آن را نمیآلودند. گل نیلوفر یا لوتوس در هنر ایران پیش از اسلام نماد آناهیتا بود. در میان اشیاء مفرغی [[لرستان]]، از ۸۰۰ تا ۷۰۰پم، نشانههایی از آناهیتا بهچشم میخورد. [[اردشیر هخامنشی دوم ( ـ۳۶۰پ م)|اردشیر دوم هخامنشی]] خود را خادم آناهیتا معرفی میکند. در زمان [[اشکانیان|اشکانیان]] آناهیتا و [[میترا]] به اوج قدرت رسمی میرسند و با [[اهورامزدا]] اتحادی نیرومند تشکیل میدهد. در این دوره آناهیتا در مقام ایزد آب و باروری رونق و جایگاهی بیسابقه دارد و بهگاه حتی پرستش او مقدّم میشود. تمام معابد ایرانی این دوره به آناهیتا هدیه شدهاند. از آن میان معبد شیز (معروف به [[تخت سلیمان، مجموعه باستانی|تخت سلیمان]]) است. گمان میرود که بنای قَصرالصوص (کاخ دزدان) در [[کنگاور، شهر|کَنگاور]] در استان [[کرمانشاه، استان|کرمانشاه]] بازماندههای معبد آناهیتا باشد. آناهیتا ایزدبانوی محبوب و حامی نخستین شاهان ساسانی بهشمار میرفت. [[ساسان]]، [[بابک]]، [[اردشیر بابکان ( ـ۲۴۱م)|اردشیر بابکان]] (۲۲۴ـ۲۴۱م) و [[شاپور ساسانی اول|شاپور اول ساسانی]] (۲۴۱ـ۲۷۰م) خادمان [[آتشکده آناهیتا|آتشکدۀ آناهیتا]] در شهر [[استخر، شهر قدیم|استخر]] در [[پارس، ناحیه باستانی|پارس]] بودند. شاپور ساسانی اول پس از پیروزی بر [[والریانوس]] امپراتور روم (۲۵۳ـ۲۶۰م) در نبرد اِدِساـحَرّان، شهر [[بیشاپور، شهر باستانی|بیشاپور]] را پی افکند که نگین آن معبد آناهیتا بود. نقش ایزدبانوی آناهیتا را بهصورت زنی با وقار که هالهای بر سر دارد و بر روی گل نیلوفر ایستاده است در نقوش برجستۀ طاق بستان در کنار نقوش [[خسروپرویز|خسروپرویز ساسانی]] (۵۹۰ـ۶۲۸م) و [[شاپور ساسانی دوم]] (۳۱۰ـ۳۷۹م) حجاری کردهاند. | |||
<br><!--10235700--> | <br><!--10235700--> | ||
[[رده:اسطوره شناسی]] | [[رده:اسطوره شناسی]] | ||
[[رده:اسطوره های ایران]] | [[رده:اسطوره های ایران]] | ||