طرقبه شاندیز، شهرستان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
طرقبه شاندیز، شهرستان (County) Torqabeh - Shandiz | طرقبه شاندیز، شهرستان (County) Torqabeh - Shandiz | ||
(نام پیشین: بینالود) واقع در مناطق شرق شمالی ایران و شمالِ نواحی مرکزی خراسان رضوی، با مرکزیت اداری شهر طرقبه. «طرقبه شاندیز» ترکیبی از نام دو شهر سابق شهرستان مشهد است. طرقبه: این نام در اصل ترغبذ از «ترق و بذ» (به معنی آبادی بزرگ) بوده و در منابع به شکل‌های مختلفی (چون ترغبود، طرغبذ، ترغود، ترعبه، ترقبه و...طرقبه) آمده است. در منابع سدۀ 4ق و پس از آن طرقبه یکی از شهرهای توس ضبط شده. شاندیز: این کلمه تصریف «شاه‌دژ» است و وجه تسمیۀ آن را وجود دژی می‌دانند که در گذشته‌های دور مردم منطقه در آن زندگی می‌کرده‌اند و در ارتفاع و مشرف بر اراضی پیرامونش بوده است. کل منطقۀ طرقبه و شاندیز به دلیل ییلاقی بودن و همچنین به خاطر قرار داشتن در مسیر راه قدیمی نیشابور به مشهد، از نخستین سده‌های اسلامی پررونق و البته بسیار آباد بوده است. در تقسیمات کشوری معاصر ایران، این منطقه از توابع شهرستان مشهد بوده است. در سال 1386ش، بنابر مصوبۀ هیأت وزیران، تعیین شد که ضمن تغییر و اصلاحاتی در بخش طرقبه و ایجاد بخش شاندیز و چند دهستان و با انتزاع آنها از شهرستان مشهد، شهرستان بینالود تشکیل گردد. اجرای این مصوبه به دلیل مخالف شورای شهر مشهد چند سال طول کشید، اما بالاخره در اوایل دهۀ 1390ش فرمانداری و ادارات مورد نیاز شهرستان راه‌اندازی شد. نام بینالود در سال 1401ش به طرقبه شاندیز تغییر | (نام پیشین: بینالود) واقع در مناطق شرق شمالی ایران و شمالِ نواحی مرکزی خراسان رضوی، با مرکزیت اداری شهر طرقبه. «طرقبه شاندیز» ترکیبی از نام دو شهر سابق شهرستان مشهد است. طرقبه: این نام در اصل ترغبذ از «ترق و بذ» (به معنی آبادی بزرگ) بوده و در منابع به شکل‌های مختلفی (چون ترغبود، طرغبذ، ترغود، ترعبه، ترقبه و...طرقبه) آمده است. در منابع سدۀ 4ق و پس از آن طرقبه یکی از شهرهای توس ضبط شده. شاندیز: این کلمه تصریف «شاه‌دژ» یا «شاهان‌دژ» است و وجه تسمیۀ آن را وجود دژی می‌دانند که در گذشته‌های دور مردم منطقه در آن زندگی می‌کرده‌اند و در ارتفاع و مشرف بر اراضی پیرامونش بوده است. کل منطقۀ طرقبه و شاندیز به دلیل ییلاقی بودن و همچنین به خاطر قرار داشتن در مسیر راه قدیمی نیشابور به مشهد، از نخستین سده‌های اسلامی پررونق و البته بسیار آباد بوده است. در تقسیمات کشوری معاصر ایران، این منطقه از توابع شهرستان مشهد بوده است. در سال 1386ش، بنابر مصوبۀ هیأت وزیران، تعیین شد که ضمن تغییر و اصلاحاتی در بخش طرقبه و ایجاد بخش شاندیز و چند دهستان و با انتزاع آنها از شهرستان مشهد، شهرستان بینالود تشکیل گردد. اجرای این مصوبه به دلیل مخالف شورای شهر مشهد چند سال طول کشید، اما بالاخره در اوایل دهۀ 1390ش فرمانداری و ادارات مورد نیاز شهرستان راه‌اندازی شد. نام بینالود در سال 1401ش به طرقبه شاندیز تغییر یافته است. | ||
شهرستان طرقبه شاندیز متشکل است از دو بخش، چهار دهستان (با بیش از 50 روستای مسکونی) و دو شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستانهای طرقبه و جاغرق<ref>Jagharq</ref>، به مرکزیت شهر طرقبه)، و بخش شاندیز (مشتمل بر دهستانهای شاندیز و ابرده<ref>Abardeh</ref>، به مرکزیت شهر شاندیز). گذشته از پیشینۀ تاریخی دو شهر طرقبه و شاندیز، این دو آبادی در دهه‌های 1320 و 1330ش به شهر ارتقاء یافته‌اند. براساس سرشماری سراسری سال 1395ش، جمعیت شهرستان طرقبه شاندیز 69,640نفر بوده که از این مقدار نیمی ساکن دو شهر و نیم دیگر ساکن نقاط روستایی شهرستان بوده‌اند. شهرستان طرقبه شاندیز در نیمۀ شرقی (از شمال شرقی تا جنوب) با شهرستان مشهد، در غرب با شهرستان زبرخان، و در شمال با شهرستان گلبهار محدود شده است. | |||
---- | ---- | ||
[[رده:جغرافیای ایران]] | [[رده:جغرافیای ایران]] | ||
[[رده:خراسان رضوی]] | [[رده:خراسان رضوی]] | ||