آخن: تفاوت میان نسخه‌ها

| شهر ها و آبادی های مهم =  

}} آخِن (Aachen)<br/> [[File:10050200.jpg|thumb|ساختمان شهرداری آخِن]](به زبان فرانسوی: اکس‌ـ‌لا‌ـ‌شاپل<ref>Aix-la-Chapelle</ref>) شهر<ref>city</ref>ی در (ایالت) [[لاند، دپارتمان|لاند]]<ref>land</ref> [[نورد راین ـ وستفالن|نورد راین‌ـ‌وستفالن]]<ref>North Rhine-Westphalia</ref>، به فاصلۀ ۶۴کیلومتری جنوب غربی [[کلن]]<ref>Cologne</ref>، نزدیک مرزهای [[هلند]] و [[بلژیک]]. جمعیت آن 252,769 نفر (2023) و مساحتش 160.85 کیلومتر مربع است. در ارتفاع 173 متری از سطح دریا قرار دارد. دارای صنایع پُررونق الکترونیک، شیشه‌سازی، تولید مواد غذایی، بافندگی، و لاستیک‌سازی است و از مهم‌ترین مراکز تقاطع راه‌آهن آلمان به‌‌شمار می‌رود. همچنین، در مرکز منطقۀ [[زغال سنگ|زغال‌سنگ]] واقع شده، گرچه تولید آن کاهش یافته است. آخن شهر رومی آکوئیس‌گرانوم<ref>Aquisgranum</ref>، و محل چندین حمام معدنی در قرن ۱م بود. از زمان روم باستان چشمه‌های آب گرم<ref>thermal springs</ref> آن علاقه‌مندان بسیار داشت و تسهیلات چشمه‌های معدنی آن هنوز هم گردشگران را جذب می‌کند. [[شارلمانی]]<ref>Charlemagne</ref>، امپراتور مقدس روم<ref>Holy Roman Emperor</ref>، از ۸۰۰م، کلیسای جامعی در این شهر ساخت (۷۹۶م). آخن از قرن ۸م، به‌سبب مسائل استراتژیکی و چشمه‌های آب گرمش، به مرکز امپراتوری بزرگ شارلمانی تبدیل شد. کلیسایی که محل دفن شارلمانی و دارای جایگاه هم‌سرایان گوتیک<ref>Gothic</ref> است، در ۱۴۱۴ تکمیل شد؛ امپراتوران امپراتوری مقدس روم، سال‌ها در این شهر تاج‌گذاری می‌کردند (۸۱۳م ‌ـ۱۵۳۱). در [[جنگ جهانی دوم]]، آخن نخستین شهر آلمانی بود که در اکتبر ۱۹۴۴، به تصرف ارتش اول امریکا<ref>US 1st Army</ref> درآمد و به دست [[متفقین]]<ref>Allies</ref> افتاد؛ بخش بزرگی از شهر که ویران شده بود هنوز در دست بازسازی است. ساختمان کنگره، مرکز بین‌المللی سوارکاری، و یک دانشگاه فنی<ref>Technical University</ref> در این شهر واقع شده است. نقل است که شاتس‌کامر<ref>Schatzkammer</ref>، واقع در شهر مزبور، ارزشمندترین گنجینه در اروپای شمالی<ref>Northen Europe</ref> است. به‌نظر می‌رسد، آخن محل تولد شارلمانی باشد، و ۲۸ امپراتور امپراتوری مقدس روم در این‌جا تاج‌گذاری کردند، که آخرین آنان فردیناند اول بود. پیمانی که، در این شهر امضا شد (۱۶۶۸) به جنگ انتقال<ref>War of Devolution</ref>، و پیمان ۱۷۴۸ آخن نیز به [[اتریش، جنگ جانشینی|جنگ جانشینی اتریش]]<ref>War of Austrian Succession</ref> پایان داد. در ۱۸۱۸، به‌منظور رسیدگی به امور و مسائل اروپا، پس از جنگ‌های ناپلئونی<ref>Napoleonic Wars</ref>، کنگره‌ای در این شهر برپا شد.