کوهسرخ، شهرستان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{الگو: جعبه اطلاعات شهر ایران | {{الگو: جعبه اطلاعات شهر ایران | ||
| نام فارسی = | | نام فارسی = | ||
|نام لاتین = | |نام لاتین =Kuhsorkh | ||
| نام قدیمی = | | نام قدیمی = | ||
| نام دیگر = | | نام دیگر = | ||
| استان = | | استان = خراسان رضوی | ||
| شهرستان = | | شهرستان = | ||
| بخش = مرکزی | | بخش = مرکزی | ||
| موقعیت = | | موقعیت = شرق شمالی ایران و نواحی مرکزی استان خراسان رضوی | ||
| جمعیت = | | جمعیت = 25,014نفر (1395ش) | ||
| نوع اقلیم = در نواحی کوهستانی | | نوع اقلیم = در نواحی کوهستانی دارای آبوهوای سرد و در دشتها دارای آبوهوای معتدل | ||
| ارتفاع از سطح دریا = | | ارتفاع از سطح دریا = | ||
| تولیدات و صنایع مهم = | | تولیدات و صنایع مهم = بادام، خربزه، هندوانه، گردو، گیلاس، زردآلو، آلبالو، هلو، شلیل، گندم، جو، گوجه فرنگی، چغندرقند، شلغم، گیاهان دارویی (خاصه آنغوزه) و سنجد | ||
| برخی بناهای مهم = | | برخی بناهای مهم =قلعه دختر خوشاب، قلعه گبر حصار/ قلعه خضربیگ، گورستان نامق | ||
| شهر ها و آبادی های مهم = | | شهر ها و آبادی های مهم = ریوش، طرق، بَرکوه و کوهسفید، بررود و تکاب | ||
}} | }} | ||
[[پرونده:2042174879.jpg|بندانگشتی|تقسیمات شهرستان کوهسرخ براساس دهستانها- موقعیت شهر کوهسرخ با رنگ زرد مشخص شده است.]] | |||
کوهسرخ، شهرستان (County) Kuhsorkh | کوهسرخ، شهرستان (County) Kuhsorkh | ||
واقع در مناطق شرق شمالی ایران و نواحی مرکزی استان خراسان | واقع در مناطق شرق شمالی ایران و نواحی مرکزی [[خراسان رضوی، استان|استان خراسان رضوی]]، با مرکزیت اداری [[ریوش، شهر|شهر ریوش]]<ref>Rivash</ref>. در دورههای تاریخی سدههای میانۀ اسلامی تا اوایل سدۀ پیش بخشی از ناحیۀ [[ترشیز]] ذکر شده است. ناحیۀ ترشیز را برخی جزو ولایت نیشابور، برخی جزو [[سبزوار، شهرستان|سبزوار]] و در مواردی نیز در منطقۀ تاریخی قُهستان دانستهاند که در سال 1312ش نامش به [[کاشمر، شهرستان|کاشمر]] تغییر یافت. این منطقه در حملۀ مغول آسیب زیادی دید. در دورۀ سربداران مدتی جزو قلمرو آنها بود و در زمان یورش تیمور بسیاری آبادیهایش نابود شد. در اولین تقسیمات کشوری دورۀ معاصر (1316ش)، آبادیهای منطقۀ کوهسرخ در محدودۀ [[تربت حیدریه، شهرستان|شهرستان تربت حیدریه]] (از توابع استان نهم) قرار داشتند. شهرستان کاشمر در سال ۱۳۲۲ش از شهرستان تربت حیدریه جدا و مستقل شد و از این تاریخ کوهسرخ یکی از بخشهای تشکیلدهندۀ آن بود. مرکز این بخش (روستای ریوش) در سال 1378ش به شهر ارتقاء یافت. و نهایتاً در اواخر سال 1398ش، بنابر مصوبۀ هیأت دولت در جلسۀ 13 آذر همان سال، ضمن تغییر و اصلاحاتی در شهرستان کاشمر و بخش کوهسرخ و انتزاع این بخش، شهرستان کوهسرخ تشکیل شد. وجه تسمیۀ این شهرستان وجود کوههای منطقه است که به خاطر ترکیبات آهنی به رنگ سرخ درآمدهاند. | ||
شهرستان کوهسرخ متشکل است از 2 بخش، 4 دهستان (با 28 روستای مسکونی) و 1 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستانهای بَرکوه و | شهرستان کوهسرخ متشکل است از 2 بخش، 4 دهستان (با 28 روستای مسکونی) و 1 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستانهای بَرکوه و [[سفید، کوه|کوهسفید]]، به مرکزیت شهر ریوش)، و بخش بررود<ref>Barrud</ref> (مشتمل بر دهستانهای بررود و [[تکاب، شهر|تکاب]]<ref>Takab</ref>، به مرکزیت روستای طرق<ref>Tarq</ref>). با در نظر گرفتن جمعیت بخش کوهسرخ در سرشماری سراسری سال 1395ش، جمعیت این شهرستان 25,014نفر بوده است، که از این مقدار کمتر از 23درصد ساکن شهر ریوش و باقی روستانشینند. این شهرستان در شمال شرقی و شرق با شهرستان تربت حیدریه، در جنوب با شهرستان کاشمر، در جنوب غربی با شهرستان خلیلآباد، در غرب جنوبی با شهرستان [[بردسکن، شهرستان|بردسکن]]، در غرب شمالی و شمال غربی با [[ششتمد، شهرستان|شهرستان ششتمد]]، و در شمال با شهرستان میانجلگه محدود شده است. | ||
این شهرستان با حدود 2,200کیلومترمربع مساحت و ارتفاع حدود ۱,۶۲۵متر (در مرکز آن)، در مناطق کوهستانی دارای آبوهوای سرد و در دشتها دارای آبوهوای معتدل و از لحاظ بارندگی جزو مناطق نیمهخشک است. کوهستان کوهسرخ و یکی از زیرمجموعههای آن (کوه آریا)، در بخش جنوبی شهرستان با جهت شرقی - غربی امتداد دارد. این شهرستان دارای بزرگترین بادامستان دیم ایران است. ۱۱۲ حلقه چاه عمیق و نیمهعمیق، ۲۵۳ قنات و چشمه، ۱۳ رودخانۀ فصلی و یک رودخانۀ دائمی (ششطراز) منابع آبی شهرستان را تشکیل میدهند. جز بادام دیگر تولیدات کشاورزی و باغی شهرستان شامل | این شهرستان با حدود 2,200کیلومترمربع مساحت و ارتفاع حدود ۱,۶۲۵متر (در مرکز آن)، در مناطق کوهستانی دارای آبوهوای سرد و در دشتها دارای آبوهوای معتدل و از لحاظ بارندگی جزو مناطق نیمهخشک است. کوهستان کوهسرخ و یکی از زیرمجموعههای آن (کوه آریا)، در بخش جنوبی شهرستان با جهت شرقی - غربی امتداد دارد. این شهرستان دارای بزرگترین بادامستان دیم ایران است. ۱۱۲ حلقه چاه عمیق و نیمهعمیق، ۲۵۳ قنات و چشمه، ۱۳ رودخانۀ فصلی و یک رودخانۀ دائمی (ششطراز) منابع آبی شهرستان را تشکیل میدهند. جز بادام دیگر تولیدات کشاورزی و باغی شهرستان شامل [[خربزه]]، [[هندوانه]]، [[گردو]]، [[گیلاس]]، [[زردآلو]]، [[آلبالو]]، [[هلو]]، [[شلیل]]، [[گندم]]، [[جو]]، [[گوجه فرنگی]]، چغندرقند، [[شلغم]]، گیاهان دارویی (خاصه [[آنغوزه]]) و [[سنجد]] میشود. مردم کوهسرخ شیعۀ دوازدهامامیاند و به زبان فارسی (گویش کوهسرخی) سخن میگویند. | ||
قلعه دختر خوشاب (با نام تاریخی قلعه بردارود) از آثار اسماعیلیه در بخش بررود، قلعه گبر حصار/ قلعه خضربیگ از آثار سدههای اولیۀ اسلامی در بخش بررود، گورستان نامق مربوط به دورۀ صفویه در بخش مرکزی شهرستان، و سد شاهی/ بند ششطراز مربوط دورۀ غزنوی در بخش بررود از آثار تاریخی شهرستان است. | قلعه دختر خوشاب (با نام تاریخی قلعه بردارود) از آثار اسماعیلیه در بخش بررود، قلعه گبر حصار/ قلعه خضربیگ از آثار سدههای اولیۀ اسلامی در بخش بررود، گورستان نامق مربوط به دورۀ صفویه در بخش مرکزی شهرستان، و سد شاهی/ بند ششطراز مربوط دورۀ غزنوی در بخش بررود از آثار تاریخی شهرستان است. | ||