زوریخ، شهر: تفاوت میان نسخه‌ها

شهری در [[سوئیس]]<ref>Switzerland</ref>، واقع در خروجی رود لیمات<ref>Limmat River</ref> از دریاچۀ زوریخ<ref>Lake Zürich</ref>، با ۴۱۵,۳۷۰ نفر جمعیت (۲۰۱۸م) و ۸۷,۸۸ کیلومتر مربع مساحت. در دامنه‌های [[آلپ، کوه های|آلپ]]<ref>Alps</ref> قرار دارد و مرکز [[زوریخ، کانتون|کانتون زوریخ]]، مرکز اصلی مالی و تجاری سوئیس، و از مراکز مهم بانکداری و بیمۀ بین‌المللی است. صنایع آن عبارت‌اند از تولید ماشین‌آلات، لوازم برقی، پارچه و چاپ. زوریخ بزرگ‌ترین شهر سوئیس است. در ۱۸۳۳م دانشگاه و در ۱۸۵۵م انستیتو فدرال تکنولوژی<ref>Federal Institute of Technology</ref> آن تأسیس شد. بخش قدیمی شهر ویژگی قرون وسطایی دارد، و اتاق‌های بازرگانی مشهور آن کنار رود مزبور واقع شده‌اند. کلیسای جامع پروتستان آن متعلق به قرون ۱۱ تا ۱۸م است. کلیسای فراومونستر<ref>Fraumünster</ref>، از قرن ۹‌م برجامانده و دارای تزیینات زیبایی از قرن ۱۳‌م است؛ نقاشی‌های سقف و دیوار آن، اثر پل بودمر<ref>Paul Bodmer</ref> است. کتابخانۀ مرکزی زوریخ حاوی دست‌نوشته‌های قدیمی، ازجمله نامه‌های اصلاح‌طلبان مذهبی سوئیس در قرن ۱۶م است. موزۀ ملی سوئیس<ref>Swiss National Museum</ref>، که حاوی مجموعه بزرگی از عتیقه‌ها و گنجینه‌های هنری سوئیس است، در ۱۸۹۸م گشایش یافت. در موزۀ ریتبرگ<ref>Rietberg Museum</ref> آثار هنری افریقایی، آسیایی، و امریکایی نگهداری می‌شوند. در قرن ۱‌پ‌‌م شهرک رومی توریکوم<ref>Turicum</ref> در این‌جا واقع شده بود. در قرون ۵ و ۶‌م این منطقه به تصرف قوم آلِمانی<ref>Alamanni</ref> درآمد، اما تا قرن ‌۹م به آن، عنوان شهر نداده بودند. در [[قرون وسطا]]<ref>Middle Ages</ref>، زوریخ مهم‌ترین شهر سوئیس بود. رودولف برون<ref>Rudolf Brun</ref>، نخستین شهردار آن، اشرافیت حاکم را در۱۳۳۶‌م سرنگون و قدرت را بین اشراف و صنعتگران تقسیم کرد. در ۱۳۵۱‌م شهر به کنفدراسیون سوئیس پیوست. در پی تعالیم هولدرایش تسوینگلی<ref>Huldreich Zwingli</ref> (۱۴۸۴ـ۱۵۳۱م)، از رهبران جنبش پروتستان در قرن ۱۶م، زوریخ در ۱۵۲۳م پروتستان‌گرا، و مانند [[ژنو]]<ref>Geneva</ref>، پناهگاه آوارگان تحت تعقیب شد. در ۱۵۳۱م تسوینگلی کشته شد و کانتون‌های کاتولیک به زوریخ حمله کردند. این شهر در قرن ۱۸م از مراکز احیای ادبیات ژرمن بود. توسعۀ صنعتی شهر از پایان قرن ۱۹م آغاز شد.