Automoderated users، رباتها، دیوانسالاران، checkuser، مدیران رابط کاربری، moderation، Moderators، پنهانگران، مدیران، userexport، سرویراستار
۴۵٬۹۵۰
ویرایش
سرخه، شهرستان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
Mohammadi3 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohammadi3 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
واقع در مناطق شمالی [[ایران]]، نیمۀ غربی [[سمنان، استان|استان سمنان]]، حد فاصل استانهای [[تهران، استان|تهران]] و [[اصفهان، استان|اصفهان]]، با مرکزیت اداری شهر سرخه. در نیمۀ دوم سال 1375ش، بخش سرخه به مرکزیت شهر سرخه از ترکیب دهستانهای هفدر<ref>Hafdar</ref> و لاسگرد<ref>Lasgerd</ref> در تابعیت [[سمنان، شهرستان|شهرستان سمنان]] ایجاد گردید. در اواخر سال 1391ش، بنابر مصوبۀ هیأت دولت در جلسۀ 9 مهر 1391ش، ضمن تغییرات و اصلاحات داخلی، با انتزاع بخش سرخه از شهرستان سمنان و ارتقاء آن به شهرستان، شهرستان سرخه تشکیل شد. [[ابن رسته]]، در فرهنگ جغرافیایی خود به نام [[الاعلاق النفیسه]] (مربوط به اواخر سدۀ 3ق) از آبادی سُره (سرخه) در کنار [[سمنان، شهر|شهر سمنان]] نام برده است. به نظر میرسد که وجه تسمیۀ سرخه وجود کوههای سرخِ پیرامون این شهر باشد. | واقع در مناطق شمالی [[ایران]]، نیمۀ غربی [[سمنان، استان|استان سمنان]]، حد فاصل استانهای [[تهران، استان|تهران]] و [[اصفهان، استان|اصفهان]]، با مرکزیت اداری شهر سرخه. در نیمۀ دوم سال 1375ش، بخش سرخه به مرکزیت شهر سرخه از ترکیب دهستانهای هفدر<ref>Hafdar</ref> و لاسگرد<ref>Lasgerd</ref> در تابعیت [[سمنان، شهرستان|شهرستان سمنان]] ایجاد گردید. در اواخر سال 1391ش، بنابر مصوبۀ هیأت دولت در جلسۀ 9 مهر 1391ش، ضمن تغییرات و اصلاحات داخلی، با انتزاع بخش سرخه از شهرستان سمنان و ارتقاء آن به شهرستان، شهرستان سرخه تشکیل شد. [[ابن رسته]]، در فرهنگ جغرافیایی خود به نام [[الاعلاق النفیسه]] (مربوط به اواخر سدۀ 3ق) از آبادی سُره (سرخه) در کنار [[سمنان، شهر|شهر سمنان]] نام برده است. به نظر میرسد که وجه تسمیۀ سرخه وجود کوههای سرخِ پیرامون این شهر باشد. | ||
شهرستان کنونی سرخه متشکل است از 2 بخش، 4 دهستان و 1 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستانهای لاسگرد و امامزاده عبدالله، به مرکزیت شهر سرخه)، و بخش هفدر (مشتمل بر دهستانهای هفدر و مؤمنآباد، به مرکزیت روستای مؤمنآباد). براساس سرشماری سراسری سال 1395ش، جمعیت سرخه 15,523نفر بوده، که از این مقدار بیشتر از 64درصد ساکن شهر سرخه و حدود 36درصد روستانشین بودهاند. شهرستان سرخه در شرق با [[سمنان، شهرستان|شهرستان سمنان]]، در جنوب با [[ | شهرستان کنونی سرخه متشکل است از 2 بخش، 4 دهستان و 1 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستانهای لاسگرد و امامزاده عبدالله، به مرکزیت شهر سرخه)، و بخش هفدر (مشتمل بر دهستانهای هفدر و مؤمنآباد، به مرکزیت روستای مؤمنآباد). براساس سرشماری سراسری سال 1395ش، جمعیت سرخه 15,523نفر بوده، که از این مقدار بیشتر از 64درصد ساکن شهر سرخه و حدود 36درصد روستانشین بودهاند. شهرستان سرخه در شرق با [[سمنان، شهرستان|شهرستان سمنان]]، در جنوب با [[نائین، شهرستان|شهرستان نائین]] (استان اصفهان)، در جنوب غربی با [[اردستان، شهرستان|شهرستان اردستان]] (استان اصفهان)، در غرب با [[آرادان، شهرستان|شهرستان آرادان]]، در شمال با [[فیروزکوه، شهرستان|شهرستان فیروزکوه]] ([[تهران، استان|استان تهران]])، و در شمال شرقی با شهرستان مهدیشهر محدود شده است. | ||
شهرستان سرخه با مساحت حدود ۹,۲۲۲کیلومترمربع و متوسط ارتفاع 1,100متر از سطح دریا، به دلیل واقع شدن بین ارتفاعات البرز در شمال و کویر در جنوب دارای دو نوع اقلیم متفاوت است: در شمال معتدل و نیمهخشک و در مناطق مرکزی تا جنوب گرم و خشک. مردم این شهرستان شیعۀ دوازدهامامیاند و به گویش سرخهای (از زیرمجموعههای زبان کومشی، از شاخههای زبانهای ایرانی شمال غربی)، سخن میگویند. اهالی برخی روستاهای این شهرستان نیز [[تات|تاتی]]<nowiki/>زبانند. اقتصاد این شهرستان به ترتیب برپایۀ مشاغل مربوط به صنعت و معدن، کشاورزی و دامداری، و صنایع دستی میچرخد. شهرستان سرخه رتبۀ اول پرورش طیور را در استان دارد. در سطح شهرستان چندین منطقه و شهرک صنعتی فعالیت دارد که عمدتاً مختص تولید مصالح ساختمانی (گچ و آجر و قیر) و همچنین نمک و سولفات سدیم<ref>Sodium sulfate</ref> هستند. تولید مصنوعات دستی چون قالی، گلیم، جاجیم، پارچه، خورجین و همچنین سفالگری و منبتکاری در میان اهالی شهرستان و خاصه روستانشینان رونق دارد. بیش از 40درصد معادن استان سمنان در شهرستان سرخه قرار دارد که شامل حدود 40 واحد معدنی فعال (عمدتاً گچ، نمک، سولفات سدیم، [[سیلیس]]، [[زئولیت|زئوليت]] و بنتونيت<ref>Bentonite</ref>) با بیش از 9هزار میلیون تن استخراج سالیانه از این معادن میشود. مهمترین تولیدات زراعی و باغی سرخه صیفیجات و میوههای جالیزی، غلات، انار، پنبه، زیتون و پسته است. | شهرستان سرخه با مساحت حدود ۹,۲۲۲کیلومترمربع و متوسط ارتفاع 1,100متر از سطح دریا، به دلیل واقع شدن بین ارتفاعات البرز در شمال و کویر در جنوب دارای دو نوع اقلیم متفاوت است: در شمال معتدل و نیمهخشک و در مناطق مرکزی تا جنوب گرم و خشک. مردم این شهرستان شیعۀ دوازدهامامیاند و به گویش سرخهای (از زیرمجموعههای زبان کومشی، از شاخههای زبانهای ایرانی شمال غربی)، سخن میگویند. اهالی برخی روستاهای این شهرستان نیز [[تات|تاتی]]<nowiki/>زبانند. اقتصاد این شهرستان به ترتیب برپایۀ مشاغل مربوط به صنعت و معدن، کشاورزی و دامداری، و صنایع دستی میچرخد. شهرستان سرخه رتبۀ اول پرورش طیور را در استان دارد. در سطح شهرستان چندین منطقه و شهرک صنعتی فعالیت دارد که عمدتاً مختص تولید مصالح ساختمانی (گچ و آجر و قیر) و همچنین نمک و سولفات سدیم<ref>Sodium sulfate</ref> هستند. تولید مصنوعات دستی چون قالی، گلیم، جاجیم، پارچه، خورجین و همچنین سفالگری و منبتکاری در میان اهالی شهرستان و خاصه روستانشینان رونق دارد. بیش از 40درصد معادن استان سمنان در شهرستان سرخه قرار دارد که شامل حدود 40 واحد معدنی فعال (عمدتاً گچ، نمک، سولفات سدیم، [[سیلیس]]، [[زئولیت|زئوليت]] و بنتونيت<ref>Bentonite</ref>) با بیش از 9هزار میلیون تن استخراج سالیانه از این معادن میشود. مهمترین تولیدات زراعی و باغی سرخه صیفیجات و میوههای جالیزی، غلات، انار، پنبه، زیتون و پسته است. | ||
برخی از آثار تاریخی شهرستان سرخه که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شدهاند: کاروانسرای لاسگرد از آثار دورۀ صفوی، خانۀ حاج حشمت اللشکر در شهر سرخه از آثار دورۀ [[قاجاریه، سلسله|قاجار]]، آبانبار و حمام بیرون دژ در محلۀ بیرون دژ و در کنار مصلای شهر سرخه از آثار دورۀ قاجار، مسجدجامع و مسجد چهلستون در شهر سرخه مربوط به دورههای [[صفویه]] و [[زندیه]]، آرامگاه شیخ محمود مزدقانی در روستای مؤمنآباد از آثار دورۀ [[ایلخانان]]، آرامگاه [[سمنانی، علاءالدوله احمد (سمنان ۶۵۹ـ۷۳۶ق)|شیخ علاءالدوله سمنانی]] در روستای صوفیآباد (دهستان لاسگرد) از آثار دورۀ ایلخانان، و بقعۀ امامزاده چهار تنِ روستای ایچ<ref>Ich</ref> (دهستان لاسجرد) از آثار دورۀ قاجار. | برخی از آثار تاریخی شهرستان سرخه که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شدهاند: کاروانسرای لاسگرد از آثار دورۀ صفوی، خانۀ حاج حشمت اللشکر در شهر سرخه از آثار دورۀ [[قاجاریه، سلسله|قاجار]]، آبانبار و حمام بیرون دژ در محلۀ بیرون دژ و در کنار مصلای شهر سرخه از آثار دورۀ قاجار، مسجدجامع و مسجد چهلستون در شهر سرخه مربوط به دورههای [[صفویه]] و [[زندیه]]، آرامگاه شیخ محمود مزدقانی در روستای مؤمنآباد از آثار دورۀ [[ایلخانان]]، آرامگاه [[سمنانی، علاءالدوله احمد (سمنان ۶۵۹ـ۷۳۶ق)|شیخ علاءالدوله سمنانی]] در روستای صوفیآباد (دهستان لاسگرد) از آثار دورۀ ایلخانان، و بقعۀ امامزاده چهار تنِ روستای ایچ<ref>Ich</ref> (دهستان لاسجرد) از آثار دورۀ قاجار. | ||