پرش به محتوا

التهاب ملتحمه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
(یا: ورم ملتحمه؛ کنژنکتیویت؛ چشم صورتی<ref>Pink eye</ref>؛ چشم مَدْرس<ref>Madras eye</ref>؛ قرمزی چشم<ref>Red eye</ref>) بیماری چشمی. بیماری ناشی از عفونت، حساسیت، اثرات مواد شیمایی یا عوامل محیطی است که ملتحمه و لایۀ زیرین پلک و گاه کرۀ چشم و صلبیه<ref>Sclera</ref> را درگیر می‌کند. بعضی این بیماری را تراخم دانسته‌اند؛ ولی تراخم گونه‌ای از التهاب چشمی میکروبی است.
(یا: ورم ملتحمه؛ کنژنکتیویت؛ چشم صورتی<ref>Pink eye</ref>؛ چشم مَدْرس<ref>Madras eye</ref>؛ قرمزی چشم<ref>Red eye</ref>) بیماری چشمی. بیماری ناشی از عفونت، حساسیت، اثرات مواد شیمایی یا عوامل محیطی است که ملتحمه و لایۀ زیرین پلک و گاه کرۀ چشم و صلبیه<ref>Sclera</ref> را درگیر می‌کند. بعضی این بیماری را تراخم دانسته‌اند؛ ولی تراخم گونه‌ای از التهاب چشمی میکروبی است.


این بیماری پراکندگی و فراوانی جهانی، به‌ویژه در مناطق گرم و خشک دارد و سالانه میلیون‌ها نفر از نوزاد تا سالمند را مبتلا و هزینه‌های بسیار تحمیل می‌کند. شیوع آن در پاکستان در 2023م به تعطیلی مدارس و ادارات انجامید. بیش از نیمی از بیماران در هفتۀ نخست، سلامت یافته، ولی تشدید آن آسیب‌هایی چون نابینایی را به همراه دارد. با تداوم آن در هفته بعد و افزایش نشانه‌های بیماری، مراجعه به پزشک لازم است. گونه‌هایی از التهاب چشمی چون تراخم از گذشته‌های دور شناخته شده بود، ولی با پژوهش‌های جدید، از سال 1953م مشخصات و انواع آن شناخته‌تر شد و اکنون آن را به التهاب‌های حساسیتی، ویروسی، میکروبی، باکتریایی، شیمیایی و رخدادی طبقه‌بندی کرده‌اند. التهاب ملتحمۀ نوزادان با اینکه میکروبی است، به دلیل اهمیت به صورت جداگانه طبقه‌بندی می‌شود. در همۀ انواع التهاب ملتحمه، نشانه‌های خارش، سوزش، اشک‌ریزی، قرمزی، تورم پلک‌ها و ترشحات چرکین مشاهده می‌شود.  
این بیماری پراکندگی و فراوانی جهانی، به‌ویژه در مناطق گرم و خشک دارد و سالانه میلیون‌ها نفر از نوزاد تا سالمند را مبتلا و هزینه‌های بسیار تحمیل می‌کند. شیوع آن در پاکستان در 2023م به تعطیلی مدارس و ادارات انجامید. بیش از نیمی از بیماران در هفتۀ نخست، سلامت یافته، ولی تشدید آن آسیب‌هایی چون نابینایی را به همراه دارد. با تداوم آن در هفته بعد و افزایش نشانه‌های بیماری، مراجعه به پزشک لازم است. گونه‌هایی از التهاب چشمی چون تراخم از گذشته‌های دور شناخته شده بود، ولی با پژوهش‌های جدید، از سال 1953م مشخصات و انواع آن شناخته‌تر شد و اکنون آن را به التهاب‌های حساسیتی، ویروسی، میکروبی (باکتریایی)، شیمیایی و رخدادی طبقه‌بندی کرده‌اند. التهاب ملتحمۀ نوزادان با اینکه میکروبی است، به دلیل اهمیت به صورت جداگانه طبقه‌بندی می‌شود. در همۀ انواع التهاب ملتحمه، نشانه‌های خارش، سوزش، اشک‌ریزی، قرمزی، تورم پلک‌ها و ترشحات چرکین مشاهده می‌شود.
 
'''انواع بیماری'''
 
انواع شش‌گانۀ این بیماری افزون بر ویژگی‌های مشترک، در علت، روش درمان و الگوی گسترش تفاوت‌هایی دارند. 
 
* حدود 80درصد بیماران دارای التهاب ملتحمه از بزرگسالان و 20درصد از خردسالان، بر اثر ویروس مبتلا شده‌اند. التهاب ویروسی با عفونت‌های تنفسی، سرماخوردگی و گلو درد همراه است. ویروس‌هایی از گروه‌های هرپس سیمپلکس<ref>Herpes simplex</ref> آدنو<ref>Adeno</ref> و انترو<ref>Entero</ref> در این نوع التهاب دخالت دارند. این نوع التهاب معمولاً خودبه‌خود برطرف می‌شود و نیاز به درمان خاصی ندارد. ولی در صورت تشدید، پزشک به وسیلۀ لامپ شکافی<ref>Slit lamp</ref> (بیومیکروسکوپ) بیشتر بررسی می‌کند و با اشک مصنوعی و کمپرس سرد و قطره‌های استروئیدی درمان می‌کند. معمولاً دورۀ آن سه هفته، البته مسری است.
 
* التهاب آلرژیک (حساسیتی) بر اثر حساسیت‌زاهایی چون مواد آرایشی، بعضی داروها، گردۀ گل و گیاه و موی حیوانات، افراد مختلف را مبتلا کرده و بسیار شایع است. اغلب افرادی که بر اثر حساسیت، چشم ملتهب دارند، در هفتۀ نخست و بدون درمان، سلامت خود را باز می‌یابند؛ ولی در صورت تداوم و تشدید، مراجعه به پزشک و نمونه‌گیری از ترشح چشم و آزمایش لازم است. این نوع مسری نیست، ولی بسیار شایع است. باید از هر آنچه احتمالاً باعث حساسیت می‌شود، پرهیز کرد. با استفاده از اشک مصنوعی و کمپرس سرد می‌توان علائم آن را کاهش داد ولی در صورت شدت، نیاز به داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، آنتی هیستامین و قطره‌های ماست‌سل<ref>Mast cell</ref> هست.
 
* التهاب میکروبی (باکتریایی) بر اثر باکتری‌های نظیر استافیلوکُک<ref>Staphylococcus aureus</ref>، استرپتوکُک<ref>Streptococcus pneumoniae
 
</ref>، کلامیدیا<ref>Chlamydia</ref>، نایسریا<ref>Neisseria</ref> و هموفیلوس آنفولانزا<ref>Haemophilus influenzae</ref> پدید آمد. این نوع معمولاً بدون درمان برطرف می‌شود. اگر پس از سه روز بهبودی مشاهده نشود، پزشک آنتی‌بیوتیک و محلول چشمی تجویز می‌کند. در صورت پیشرفت و درگیری صلبیه و کرۀ چشم، نمونۀ ترشحات آزمایش و اقدامات درمانی افزایش می‌یابد.
 
 
----
----
سرویراستار، ویراستار
۷۳٬۹۴۳

ویرایش